امنیت اخلاقی یکی از ابعاد مهم امنیت و اولین و مهم‌ترین شرط یک زندگی سالم اجتماعی در فضای واقعی و مجازی است که در اسلام از اهمیت زیادی برخوردار است. از آنجا که وقتی اقشار مختلف جامعه به‌ویژه جوانان و نوجوانان و یا کودکان با محیط اجتماعی مواجه می‌شوند ناخواسته تحت تأثیر آن قرار می‌گیرند […]

امنیت اخلاقی یکی از ابعاد مهم امنیت و اولین و مهم‌ترین شرط یک زندگی سالم اجتماعی در فضای واقعی و مجازی است که در اسلام از اهمیت زیادی برخوردار است.

از آنجا که وقتی اقشار مختلف جامعه به‌ویژه جوانان و نوجوانان و یا کودکان با محیط اجتماعی مواجه می‌شوند ناخواسته تحت تأثیر آن قرار می‌گیرند لذا اگر در جامعه‌ای ناامنی اخلاقی ایجاد گردد مردم دیگر در محیط جامعه نمی‌توانند طبق اعتقادات،دین و ایمان خود حرکت کنند چرا که با مناظری مواجه می‌شوند که وجدان دینی آن‌ها را آزرده می‌سازد.

لذا اگر فضای اجتماعی آلوده باشد و چیزی برای به کمال رسیدن انسان در آن وجود نداشته باشد و یا آنچه وجود دارد غلبه کند بر آنچه انسان را به کمال می‌رساند به‌طور طبیعی این فضا باعث آسیب واردکردن به اقشار مختلف جامعه به‌ویژه نوجوانان و کودکان خواهد شد.

در کنار فضای واقعی، فضای مجازی ناسالم یکی از بزرگ‌ترین آسیب‌های اجتماعی هزاره سوم است اما بازهم گهگاه به گوش می‌رسد والدین مدعی نبوغ و استعداد خاص فرزندانشان به‌واسطه راه پیدا کردن به مراحل بالای بازی‌هایی مانند کلش و یا استفاده از پیام‌رسان‌هاست.

در تحقیقات انجام‌شده توسط مراجع ذیصلاح، کودکانی که روزی دو ساعت از این رسانه‌ها که اغلب زبان خارجی زبان مورداستفاده در آن‌هاست استفاده می‌کنند نمرات کمتری را نسبت به کودکان و نوجوانانی که از این اپلیکیشن ها استفاده نمی‌کنند کسب می‌کنند که این امر نشان‌دهنده‌ آن است که بعضاً یا شاید بتوان گفت هرگز کاربران در سنین پایین هیچ استفاده آموزشی از این ابزارهای ارتباطی نمی‌کنند و تنها بخش سرگرمی و یا در حالت بدتر گمراه‌کننده آن را دنبال می‌کنند.

این مساله در مورد نوجوانان نیز صدق می‌کند؛ اگر توجه کنیم زمان استفاده از این رسانه‌ها گاهی اوقات در روز به‌اندازه صدها کیلومتر رانندگی بدون توجه به مناظر اطراف صورت می‌پذیرد.

حضور کودکان و نوجوانان در فضای مجازی اغلب نقیصه هست یا موهبت اگر فرزند خردسالتان استفاده از فضای مجازی را بلد نیست واهمه نداشته باشید بلکه می‌توانید خوشحال باشید که از بسیاری از مضرات غیراخلاقی حاکم بر این فضا مصون مانده حال‌آنکه وقت بسیار است که با آگاهی بتواند از بخش مفید آن بهره‌مند شود.

از آنجا که مردم در طول روز کاری خود مجبور به استفاده از رسانه‌ها در قالب فضای مجازی هستند و گاها نگاه خود را در زمان طولانی از صفحه این رسانه‌ها برنمی‌دارند باید طوری برنامه‌ریزی کنند که توجه خود را حداقل زمانی که در خانه به سر می‌برند معطوف خانواده کنند نه صفحه‌های نمایش فضای مجازی که اگر این‌چنین نباشد خواه‌ناخواه رسانه‌ها بر آن‌ها تسلط پیداکرده و جای موارد ضروری را در زندگی خواهند گرفت.

سلامت روان که از گذشته تابه‌حال پژوهش‌های زیادی راجع به آن انجام‌شده است مشخص می‌کند که استفاده زیاد از رسانه‌ها و اغلب پیام‌رسان‌ها برای عموم به‌خصوص کودکان و نوجوانان که فاقد گزینش مناسب، عدم‌تشخیص موارد مضر از مفید هستند می‌تواند بر ذهن آن‌ها تأثیرات منفی گذاشته و عملاً پایه‌گذار برخی ناهنجاری‌ها که بعضاً جبران‌ناپذیر و ایجادکننده انحرافات فکری و اجتماعی هست شود.

در بخش ارتباط و دوست‌یابی نیز اغلب ارتباطات و معاشرت‌هایی که از طریق فضای مجازی شکل می‌گیرد ناسالم و ناپایدار بوده و در انتها فرد باوجود روابط متعدد مجازی احساس تنهایی و سرخوردگی مفرط کرده و دچار انزوا می‌شود.

در این میان نقشی که والدین در استفاده کودکان و نوجوانان از دنیای مجازی می‌توانند داشته باشند واقعاً چیست؟ آیا نباید تا بیش از این دیر نشده است تصمیمی جدی درباره نحوه استفاده از دنیای مجازی را در خانه و خانواده اتخاذ کنند؟! تصمیماتی که فقدان آن می‌تواند مثل هر ماده اعتیادآور دیگری موجب بروز چرخه‌ای وحشتناک برای به نابودی کشاندن فرزندانشان در زندگی باشد.

والدین باید بدانند که کنترل نکردن عرصه پهناور فضای مجازی‌ که هیچ غربال و گزینشی جهت جلوگیری از افراد ناسالم به این محیط وجود ندارد می‌تواند اوضاع را بسیار وخیم‌تر کند تا جایی که پاره‌های تنمان در معاشرت با افراد ناسالم موردتهاجم روحی و روانی و فرهنگی و گاها فیزیکی هیولاهای فضای مجازی قرارگرفته و به بدترین شکل ممکن مورد سوء استفاده قرار می‌گیرند.

همچنین باید توجه داشت مسائلی از قبیل زل زدن‌های طولانی‌مدت به صفحه تلفن همراه، تبلت و یا لپ تاب توسط فرزندانمان نسلی تنبل‌تر، کندذهن‌تر و گستاخ و زیاده‌خواه و رؤیاپرداز را برای ما به ارمغان خواهد آورد و دنبال کردن قهرمانان ورزشی صرفاً در قاب گوشی رسیدن به مدارج علمی و ورزشی را برای فرزندانمان تنها تبدیل به یک تفریح می‌کند نه یک هدف.

به‌عنوان‌مثال تحقیقات برخی دانشمندان حاکی از آن است که کودکان و نوجوانان اغلب فاصله زیادی به دستیابی و توانایی‌هایی دارند که در قاب تلفن‌های همراه آن‌ها را جستجو می‌کنند حال‌آنکه در انجام اموری که در فضای مجازی آن‌ها را متبحرانه انجام می‌دهند در بیرون از فضای مجازی از انجام آن‌ها عاجز و مستأصل هستند.

همچنین این تعبیر که گوشی‌های هوشمند یا لپ تاب ابزارهایی محرمانه یا خصوصی هستند به‌شدت اشتباه و زیان رسان می‌باشند.

اغلب به گوش می‌رسد که والدین با استناد به اینکه تلفن همراه بخش محرمانه زندگی فرزندشان است از کنترل و اطمینان از پاک و سالم بودن آن سر باز می‌زنند و حال‌آنکه این پنجره نامحدود می‌تواند چشمان فرزند دلبندشان را به بدترین حقایق جهان امروز گشوده و تعالیمی به‌شدت غلط و نادرست را بر روح و جان فرزندشان بنشاند.

ازاین‌رو مبادرت ورزیدن به کنترل فضای مجازی به‌مراتب مهم‌تر و ضروری‌تر از حتی روزمرگی‌های فرزندان در دنیای واقعی است به این دلیل که چشمان زیادی از قبیل مردم کوچه و خیابان، معلمان، اولیای مدرسه، آشنایان، اقوام و دوستان ناظر بر امور روزمره فرزندانمان می‌باشند و حال‌آنکه فضای مجازی مکانی افسارگسیخته و غیرقابل‌کنترل و پاک‌سازی است پس آگاهانه بیندیشیم و بدون مرز فرزندانمان را در مقابل آسیب‌های فضای مجازی واکسینه کنیم.

  • منبع خبر : خبرگزاری ایرنا