دسترسی ها

فعال فضای مجازی گفت: این ماهیت و هویت فضای مجازی است که باعث می‌شود بسیاری از بایدها و نبایدها را بردارد و انسان‌ها بر اساس احساسات و عواطف‌شان در فضای حاکم بر عقلانیت‌شان، آن لحظه تصمیم بگیرند.

وقتی حادثه، رخداد یا اتفاقی در دنیای واقعی می‌افتد، ما را به فکر فرو می‌برد؛ به طوری که در ذهن خود به تجزیه و تحلیل آن می‌پردازیم یا حتی به دنبال مقصر یا مسبب آن می‌گردیم، راهکار برایش ارائه می‌دهیم یا در اوج عصبانیت سعی می‌کنیم آن را نادیده بگیریم.

اما با وجود فضای مجازی و داشتن اکانت و صفحه شخصی، این تحلیل‌ها و برداشت‌های خود را در قالب «ادبیات کامنتی» منتقل می‌کنیم. در کنار این مسائل اگر هم تاب سخن و نقد افکار مقابل خود را نداشته باشیم، کنترل خود را از دست می‌دهیم و چون هویتمان ناشناخته است، با ادبیاتی دور از ادب، آن شخص را خطاب قرار می‌دهیم.

اکنون با سعید کسرایی‌نیا فعال مجازی در این باره گفت‌وگو کردیم. او با تأکید بر اینکه فضای مجازی موجب تغییر برخی باورها و ارزش‌ها شده است، علت به کار بردن الفاظ نادرست در ادبیات کامنتی و کم‌تحملی در پذیرش نظر مخالف را سرریز شدن عصبانیت‌ها و پرخاشگری‌های دنیای واقعی دانست و نقش روحانیون، سلبریتی‌ها و چهره‌های سیاسی و فرهنگی را در ارائه الگو جامع و کافی در فضای مجازی، حائز اهمیت دانست.

در فضای مجازی بایدهای مبتنی بر ارزش‌های جامعه برداشته شده است

کسرایی‌نیا با اشاره به اینکه فضای مجازی در سطح جامعه موجب تغییر ارزش‌ها و باورهای شده است، بیان داشت: وقتی ارزش‌ها تغییر می‌کند، آن وقت معیار ارزیابی هم تغییر می‌کند. در حال حاضر، همه ما فست‌فودی و ساندویچی شده‌ایم و سعی می‌کنیم صحبت‌ها و پیام‌هایمان را به سبک و مدل فضای مجازی بیان کنیم. خلاصه‌نویس، خلاصه‌گو و مختصرنویس شدیم و این‌ها یکی از آسیب‌هایی است که ادبیات فارسی را مورد هجمه قرار داده است.

وی با بیان اینکه مخاطب فضای مجازی هویتی متناسب با خواست خودش در این فضا تعریف می‌کند، افزود: این در حالی است که وقتی در فضای خانه، شهر، محله یا محل کار هویت اجتماعی که فضای ساخته شده توسط دیگران است، قرار می‌گیرند، رفتار دیگری بروز می‌دهند که شاید مورد پسند و انتخاب خودشان نباشد.

فضای غیررسمی و مجازی، جولانگاه عصبانیت‌های لحظه‌ای است

این فعال مجازی ابراز داشت:‌ در فضای مجازی بسته به آن فضای مورد علاقه‌شان، هویتی را برای خود تعریف می‌کنند. یک عکس جدید، یک اسم جدید، یک فامیل جدید، یک شخصیتی ساخته شده که توسط ذهن مخاطب بروز و ظهور پیدا می‌کند. یعنی آنجا ارزش‌ها و بایدها و نبایدهای مبتنی بر ارزش‌های جامعه برداشته می‌شود و بسیاری از مواردی که مبتنی بر ادب ایرانی و اسلامی است، مورد توجه قرار نمی‌گیرد.

وی با اشاره به اینکه سرریز و تبعات بی‌اخلاقی‌ها در فضای مجازی به چشم می‌آید، ادامه داد: البته شاید درباره فضای عمومی فضای مجازی صدق نکند. اما در فضای غیررسمی و تعاملی فضای مجازی مانند دایرکت‌ها، چت‌ها، کامنت‌ها، اکانت‌ها و غیره، شخصیت مجازی برای خودشان ساخته‌اند، واکنش نشان می‌دهند و قاعدتاً چون از محدویت‌های اجتماعی، بایدها و نبایدها به دور است، هرگونه می‌خواهند، واکنش نشان می‌دهند.

کسرایی‌نیا درباره جولان عصبانیت‌ها در قابل ادبیات کامنتی گفت: اگر ریشه یک اکانت در فضای اینستاگرام را که با ادبیات نامناسب، زیر یک پست واکنش نشان داده است،  پیدا کنیم، ممکن است به یک کارمند، پزشک، دانشجو، معلم و یا هر شخصیتی دیگر برسید. الزاماً انسانی که پشت این اکانت قرار دارد،  یک فرد بی‌هویت یا فرد ذاتاً بی‌ادب نیست. این ماهیت و هویت فضای مجازی است که انسان‌ها بر اساس احساسات و عواطفشان دور از فضای حاکم بر عقلانیتشان، آن لحظه تصمیم می‌گیرند.

سرریز شدن بی‌تابی‌ها درباره گران شدن بنزین در ادبیات کامنتی

وی با اشاره به اینکه خیلی برای شخص مهم نیست که طرف مقابل چه برداشتی نسبت به آن پیدا می‌کند، افزود: این فضای مجازی است که در فضای واقعی ما تأثیر می‌گذارد. در واقع شئونات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تابعی از اتفاقات فضای مجازی است. وقتی یک اتفاق در فضای واقعی می‌‌افتد، به طور مثال بنزین گران می‌شود، سرریز بی‌تابی و عصبانیت‌ها در فضای مجازی نشان داده می‌شود.

این فعال مجازی تصریح کرد: اگر تیم ملی فوتبال در یک بازی رسمی می‌بازد، سرریز این عصبانیت و خشونت در فضای مجازی خودش را نشان می‌دهد. در سال‌های گذشته طبق آمار قوه قضاییه یکی از دلایل تشکیل پرونده‌های قضایی، نزاع و فحاشی بوده است. امروز شما این نزاع و فحاشی را در فضای مجازی پررنگ می‌بینید. شاید در فضای واقعی این موارد کم‌رنگ شده باشد. در واقع پرخاشگری در ادبیات کامنتی تابعی از اتفاقاتی است که در جامعه می‌افتد.

وی ادامه داد: این امر در حوزه فرهنگ عمومی مشهودتر است؛ به گونه‌ای که در فضای بین‌الملل زیر پست یک داور و بازیکن فوتبال معروف، الفاظ ناپسندی را به کار می‌برند که در فرهنگ و ادبیات ما شاید جایگاهی نداشته باشد، اما چون در فضای واقعی قدرت تخلیه این پرخاشگری و عصبانیت را ندارند، در فضای مجازی با هویت مجازیشان آن را نمایش می‌دهند و عقده‌های خودشان را باز می‌کنند و تخلیه می‌شوند و به فضای روزمره خودشان باز می‌گردند.

فضای مجازی محدویت‌های هویت واقعی را ندارد

کسرایی‌نیا با بیان اینکه زندگی شخصی باعث شده یک فرد درگیری‌های متعدد داشته باشد، اظهار داشت: مشکل ما در فضای مجازی این است که الگو نداریم. وقتی وارد فضای مجازی می‌شوید، مدل و الگوهای موفق بزرگ را خیلی کم داریم. به طور مثال بررسی کنید چند نفر از روحانیون ما  توانسته‌اند در فضای مجازی حضور  مؤثر داشته باشند و با جوانان ارتباط برقرار کنند؟ چند نفر از سلبریتی‌ها توانستند عملکرد مثبت در فضای مجازی داشته باشند و حداقل در حوزه فعالیت خودشان یک الگو برای جوانان باشند. چند نفر از چهره‌های سیاسی و فرهنگی توانسته‌اند در فضای مجازی عملکرد الگومانند داشته باشند.

این فعال مجازی خاطرنشان کرد:‌ در فضای مجازی که بخش عمده‌ای از زندگی ما را به خودش اختصاص داده است و طبق آمار هر نفر ایرانی روزانه ۷ ساعت وقت خودش را در این فضا می‌گذارند، خلاء الگوی موفق احساس می‌شود. پس وقتی الگو کافی و رسانه، فرهنگ‌ساز نباشد، قطعاً سرریز این اتفاقات نابهنجاری می‌شود که ملیت، اسلامیت و فرهنگ ما را تحت شعاع قرار می‌دهد.

• منبع خبر : خبرگزاری فارس