دسترسی ها

مهسا رون، عضو هیئت‌علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، با تأکید بر اینکه در فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی اقدامات زیادی در خصوص شناسایی آسیب‌های ورود کلمات بیگانه به دایره کلمات فارسی انجام شده است، اظهار کرد: به نظر می‌رسد دغدغه‌مندی به جز رهبری در حوزه زبان و ادبیات فارسی وجود ندارد و تنها فرهنگستان زبان فارسی در عرصه‌هایی از این حوزه در حال فعالیت است.

وی افزود: متأسفانه در حالی که این جریان به‌شدت از سوی غرب مورد توجه است و برای ترویج فرهنگ خود سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی زیادی دارند و به‌صورت شبانه‌روزی روی اندیشه نسل امروز کار می‌کنند، ما فعالیت و برنامه‌ای در این خصوص نداریم!

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: در حالی که اساتید زبان فارسی از ورود افسارگسیخته کلمات بیگانه به زبان فارسی ناراحت هستند، برخی از اساتید زبان‌شناسی می‌گویند چه ایرادی دارد که واژگان بیگانه وارد شود چرا که هدف زبان برقراری ارتباط است و با یک کلمه می‌توان این ارتباط برقرار کرد.

رون با اشاره به اینکه این نسل در اینستاگرام و تلگرام بزرگ می‌شوند، عنوان کرد: نوع گفتار نسل امروز در فضای مجازی حتی در رسم‌الخط آن‌ها نیز تأثیرگذار بوده است و می‌توان گفت آن‌ها نسل اینستاگرام و تلگرام هستند.

وی ادامه داد: زبان گفتاری و نوشتاری، پاسخ به سؤالات، نامه‌نگاری و پیام‌هایی که بین این نسل با دیگر افراد ردوبدل می‌شود همه تحت تأثیر این فضا است و کدها و زبان اصطلاحات آن‌ها به شیوه رسم‌الخط تلگرامی و اینستاگرامی است.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) افزود: این تأثیرگذاری به شیوه‌ای است که بسیاری از دانشجویان حتی جواب سؤالات امتحانی خود را به زبان محاوره می‌نویسند که گاه با واکنش اساتید روبرو می‌شود و به دانشجویان اعلام می‌شود که اگر کسی چنین به سؤالات جواب دهد آن را قبول نخواهندکرد.

نسل جدید کتاب‌خوان نیستند

رون با بیان اینکه باید برای نسل امروز ضرورت مطالعه کتب فارسی و تاریخ ادبی توضیح داده شود، گفت: گاه آن‌قدر وضعیت بغرنج است که برخی از نوجوانان و جوانان امروز فلسفه خواندن متون ادبی کهن را کاری بیهوده تلقی می‌کنند و می‌پرسند چرا باید کتب ادبی چند قرن قبل مطالعه و یا برای آن ارزش قائل شد.

وی با بیان اینکه یکی از عوامل بزرگ ایجاد چنین وضعیتی گذشته از نقش و اثرگذاری فضای مجازی را می‌توان فاصله گرفتن نسل امروز از مطالعه کتاب دانست، عنوان کرد: مشکل ما این است که نسل جدید کتاب‌خوان نیستند زیرا نسلی که اهل خواندن و مطالعه باشد چنین اشتباهات فاحشی در زبان وی رخ نمی‌دهد.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: مطالعه کتب مختلف موجب هدایت و نزدیکی زبان گفتاری افراد به سمت زبانی روان و سلیس و با معیار می‌شود اما در حال حاضر میزان مطالعه بسیار کاهش یافته و افراد تنها به مطالعه چند کتاب درسی محدود شده‌اند.

وی بیان کرد: سیستم فعلی آموزش‌وپرورش کشورمان تکلیف محور نیست و نمی‌تواند زمینه ارتقاء هوش معنوی و اخلاقی و خلاقیت دانش آموزان را با فعالیت‌های ارائه شده ایجاد کند؛ متأسفانه انسان‌های اهل فکر که قوه تشخیص داشته باشند در نظام کنونی آموزش‌وپرورش تربیت نمی‌شوند، انسان‌هایی که بتوانند در مراتب بالاتر قوه تشخیص واضح خوب و بد را با استدلال و منطق داشته باشند و این انتظار را برآورده کنند.

عضو هیئت‌علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) یادآور شد: مشکلات جدی در حوزه آموزش‌وپرورش از جمله کمبود معلم، کمبود فضای آموزشی، وضعیت اقتصادی و امرار معاش فرهنگیان و طرح‌های پشت سر هم که معلمان موظف به انجام آن هستند اجازه پاسخ‌گویی به سؤالات دانش آموزان و رسیدگی به مطالبات آن‌ها را به معلمان نمی‌دهد.

رویکرد دانشگاه بسیار شبیه مدارس است

وی عنوان کرد: در حال حاضر رویکرد دانشگاه بسیار شبیه مدارس است و در پایان‌ترم باید حتماً آزمونی گرفته شود همین امر موجب شده تا دانشجویان عادت به جزوه‌نویسی داشته باشند و مطالعه کتاب نیز در بین آن‌ها محدود باشد.

رون با اشاره اینکه ادامه خط سیر کنونی در فضای دانشگاه‌ها اشتباه است، پیشنهاد داد: می‌توان با برداشتن آزمون‌های دانشگاه‌ها زمینه دادن نمره کیفی در طول‌ترم را به دانشجویان ایجاد کرد تا بدین واسطه شاهد مهارت‌آموزی در بین دانشجویان باشیم.

وی ادامه داد: در دانشگاه تغییر دادن سبک زندگی دانشجویان سخت است با این حال اساتید می‌توانند با خلاقیت فضای کلاس را به سمتی هدایت کنند که دانشجویان از این فضا فاصله گرفته و به سمت مطالعه سوق پیدا کنند.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) تصریح کرد: گاه دیده می‌شود که حتی هنگام خطاب قرار دادن اساتید دانشگاه آن‌ها را بدون پسوند و پیشوند به نام کوچک صدا می‌زنند این در حالی است که یاد کردن ما از اساتید به شکل دیگری بود اما این نسل گاهی به بهانه صمیمیت اساتید و مخاطبان خود را بدون الفاظ مؤدبانه مورد خطاب قرار می‌دهند. در واقع به نظر می‌رسد معیارهای ادب در جامعه و نسل امروز در حال تغییر است و حتی آن‌ها این طرز صحبت را نماد بی‌ادبی نمی‌دانند.

سرعت تحول نسلی بسیار بالا رفته است

وی با اشاره به نوع تربیت نسل جدید در خانواده، خاطرنشان کرد: برخی از دانشجویان در صحبت خود با والدین و بزرگ‌ترها از دایره لغات و واژگانی استفاده می‌کنند که شاید در مقابل دوستانشان زیاد قبیح نباشد اما در نگاه کلی این نوع رفتار و طریقه صحبت شایسته نیست.

این استاد دانشگاه عنوان کرد: متأسفانه بسیاری از خانواده‌ها واکنشی در مقابل این‌گونه صحبت کردن ندارند و فکر می‌کنند این نحوه بیان جزو آزادی‌هایی است که باید به نسل امروز بدهند از این‌رو منع تربیتی برای طرز صحبت و پوشش آن‌ها قائل نیستند.

وی با تأکید بر اینکه باید در محیط خانه به موضوع تربیت دقت شود، ادامه داد: خانواده‌ها نباید احساس کنند که همه تربیت فرزندانشان به گردن آموزش‌وپرورش و یا جامعه است و این موضوع را بدین شکل از خود سلب کنند.

رون تصریح کرد: خانواده‌ها تربیت نسل کنونی را به گردن آموزش‌وپرورش می‌اندازند و آموزش‌وپرورش نیز بر گردن خانواده و در عمل مشکلات زیادی در این عرصه به وجود می‌آید؛ این در حالی است که چند سال بعد قرار است این نسل پدر و مادرهای آینده شوند حال با این وضعیت چه بر سر نسل‌های بعد از آن خواهد آمد الله‌اعلم.

عضو هیئت‌علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) خاطرنشان کرد: سرعت تحول نسلی بسیار بالا رفته است به‌گونه‌ای که نسل دهه هفتاد با دهه هشتاد بسیار متفاوت است لذا فضای ذهنی و رفتاری این نسل از تربیت خانواده فاصله گرفته و به تربیت دوستان رسیده و از دوران نوجوانی تربیت خود را در جمع‌های دوستان دریافت می‌کند.

حواسمان به تبلیغ گسترده سبک زندگی غربی باشد

وی بیان کرد: یکی از دلایل ایجاد چنین فضایی فاصله شدیدی است که در فناوری‌های امروز ایجاد شده و نسل امروز با آن سروکار دارند اما نسل قبل رغبت و تمایل زیادی به آن نشان نمی‌دهند همین امر موجب شده تا نوجوانان و جوانان پدر و مادر خود را در این مسائل صاحب‌نظر نبینند.

رون اعلام کرد: نسل کنونی در دنیای شبکه‌های مجازی زندگی و کمتر در دنیای حقیقی سیر می‌کند؛ حتی زمانی که در جمع خانواده خود باشند نیز ظاهراً در جمع هستند اما در واقع در جهان دیگری قرار دارند.

این عضو هیئت‌علمی دانشگاه در پایان با بیان اینکه تفاوت شدید نسلی و تأثیرپذیری زیاد این نسل از عناصر دیگر و همچنین تبلیغ گسترده سبک زندگی غربی را نباید مورد غفلت قرار داد، خاطرنشان کرد: باید تلاش شود تا بچه‌ها اخلاقی تربیت شوند، همچنین تأثیری که سنین ابتدایی در ذهن و فکر افراد دارد قابل مقایسه با دوره‌های دیگر نیست لذا نباید از این دوران مهم در عرصه تربیت غفلت شود.