امکان دسترسی به داده‌های بزرگترین شبکه اجتماعی جهان، فیس‌بوک، از این هفته از طریق API این شبکه اجتماعی برای تعداد محدودی از تیم‌های تحقیقات آکادمیک فراهم می‌شود.

داستان محدودیت‌ها و نحوه دسترسی به داده‌های فیس‌بوک پر از اتفاقات تلخ برای این شبکه اجتماعی است این شرکت که اکنون با نام متا شناخته می‌شود هنوز هم تبعات رسوایی کمبریج آنالیتیکا در سال ۲۰۱۸ را احساس می کند. در این رسوایی یک شرکت مشاوره سیاسی اطلاعات شخصی میلیون ها کاربر فیس‌بوک را بدون اطلاع آنها جمع‌آوری کرد تا نمایه کاملی از اطلاعات رای دهندگان احتمالی بسازد. به دنبال این اتفاق، فیس‌بوک در سه سال بعد از این حادثه هزار درخواست برای دسترسی به API این شبکه اجتماعی را رد کرد و حالا بار دیگر می‌خواهد دسترسی گسترده برای تحقیقات دانشگاهی را فراهم کند.

وب‌سایت تک‌کرانچ API جدید فیس‌بوک برای تحقیقات آکادمیک را بررسی کرده و برای توضیح بیشتر با کیران جاگادیش، مدیر محصول فیس‌بوک گفتگو کرده است.

جاگادیش می‌گوید: «این تازه اول راه است. این API که اولین بار امسال در مراسم F8 معرفی شد، مبتنی بر پایتون است و با یک رابط متن باز به نام JupyterLab کار می‌کند.»

با توجه به مشکلات بسیار فیس‌بوک در زمینه حریم خصوصی، API تحقیقاتی جدید، یک سری محدودیت‌هایی با خود به همراه دارد. اول اینکه، این API تنها از طریق یک سیستم مبتنی بر دعوت در اختیار گروه کوچکی از محققان دانشگاهی قرار می‌گیرد. این شرکت قصد دارد در فوریه ۲۰۲۲ امکان دسترسی را برای دیگر افراد هم فراهم کرده و بازخورد گروه آزمایشی را به تمام دانشگاهیان تعمیم دهد.

دوم اینکه، APIتحقیقاتی در یک محیط بسیار کنترل‌شده که جاگادیش آن را «اتاق تمیز دیجیتال» توصیف کرده اجرا می‌شود. محققان دانشگاهی که اجازه دسترسی به این API را دارند می‌توانند از طریق Facebook VPN، شبکه اختصاصی فیس‌بوک، وارد محیط شوند و به بررسی داده‌ها و آمار بپردازند. با این حال تنها امکان تحلیل و بررسی وجود دارد و نمی‌توان داده‌های خام را استخراج کرد و بیرون کشید.

در این جا موضوع اصلی حافظت از حریم خصوصی کاربر و جلوگیری از شناسایی مجدد هر گونه داده تجزیه و تحلیل شده است. اما برخی منتقدان منتقد این محدودیت‌ها هستند و معتقدند که تمام داده‌های این API تحقیقاتی در خارج از شرکت و به صورت پراکنده در دسترس است اما جمع‌آوری و تحلیل آن با ابزارهای فعلی فیس‌بوک امکان‌پذیر نیست و درنتیجه این محدودیت‌ها تنها امکان تحلیل و بررسی را محدود کرده و چیزی را مخفی نمی‌کند.

این API در ابتدای فعالیت خود دسترسی به چهار سطح از داده‌های لحظه‌ای فیس‌بوک را فراهم می‌کند: صفحات، گروه‌ها، رویدادها و پست‌ها. این ابزار در ابتدا برای هر سبد تنها از داده‌های عمومی و تنها از منابع آمریکا و اروپا استفاده می‌کند. برای اینکه امکان دسترسی به داده‌های گروه و صفحات برای این API فراهم شود، حداقل یکی از مدیران صفحه یا گروه باید در کشور‌های تحت مجاز ساکن باشد.

محققان با استفاده از این ابزار می‌توانند بخش اعظمی از متن خام را با استفاده از روش‌هایی مانند تجزیه و تحلیل احساسات (Sentiment analysis)، که ظرفیت و احساسات افراد را از طریق گفتارشان در مورد موضوعی خاص بیان می‌کند، تجزیه و تحلیل کنند. اما جدای از پست‌های متنی که اکثر داده‌های موجود را تشکیل می‌دهند، محققان امکان دسترسی به اطلاعات مرتبط مانند توضیحات گروه و صفحه، تاریخ ایجاد آنها و همچنین واکنش‌های پست را هم دارند.

داده‌های چندرسانه‌ای مثل تصاویر خام، نظرات یا داده‌های جمعیت شناختی کاربر (سن، جنسیت و غیره) را شامل نمی‌شود. با اینکه این API هیچ داده‌ای را از اینستاگرام جمع‌آوری نمی‌کند اما به گفته جاگادیش با توجه به ارزش بالای اطلاعات این پلتفرم برای محققان، تیم فیس‌بوک در حال بررسی راهکاری است تا داده‌های اینستاگرام را هم در اختیار محققان قرار دهد.

این تیم امیدوار است با همکاری محققان دانشگاهی ابزارهایی که جاگادیش از آن به عنوان یک پروژه جاری یاد می‌کند را ساخته و توسعه دهد. با اینکه طبق اعلام متا هنوز شرکای دانشگاهی این شرکت تکمیل نشده‌اند، اما تا به اینجای کار آنها ۲۳ نفر را از موسسات آکادمیک سراسر جهان دعوت کرده‌اند.

آن دسته از محققانی که فرآیند ورود به تیم را تکمیل کرده و با سیاست‌های حفظ حریم خصوصی آن موافقت کرده‌اند از روز دوشنبه ۱۵ نوامبر به این رابط کاربری دسترسی دارند. فیس‌بوک موافقت با محدودیت‌های حریم خصوصی را برای تمام کسانی که قصد دسترسی به این تحقیقات را دارند اجباری کرده است. یکی از این محدودیت‌ها، عدم شناسایی مجدد افراد خاص با توجه به داده‌های رابط کاربری است، یعنی محققانی که به پایگاه داده‌ها دسترسی دارند نمی‌توانند از اطلاعات موجود در آن برای شناسایی افراد خاص و مشخص کردن آن فرد استفاده کنند.

این API تحقیقاتی در حال حاضر فقط برای تعداد انگشت شماری از مؤسسات دانشگاهی در دسترس است، اما تیم FORT   در حال بررسی اعطای دسترسی به دیگر گروه‌ها از جمله روزنامه‌نگاران است. هدف نهایی ساخت یک نقشه عمومی است که چشم‌اندازی روشن و واضح از فعالیت تیم را در اختیار کاربران قرار می‌دهد.

شرکت متا تصویر خوبی در جامعه تحقیقاتی ندارد و باید برای بهبود این تصویر تلاش کند. فیس‌بوک در ماه آگوست دسترسی محققان ارشد پروژه امنیت سایبری برای دموکراسی از دانشگاه نیویورک را به داده‌های تبلیغاتی قطع کرد و این موضوع باعث انتقاد بسیاری از دانشگاهیان و قانون‌گذاران شد. این محققان قصد داشتند با ابزاری به نام Ad Observer مساله شایعات و تبلیغات سیاسی را بررسی کنند. فیس‌بوک به دلیل ارائه داده‌های ناقص به گروهی شناخته شده از محققان به نام Social Science One که باعث اشتباه در ماه‌ها فعالیت و تجزیه تحلیل شد از آنها عذرخواهی کرد.

  • منبع خبر : پیوست