دسترسی ها

این روزها همه بر طبل فیلترینگ اینستاگرام می کوبند و همان مسیر فیلترینگ تلگرام در حال پیموده شدن است.

این روزها، فضای مجازی واقعی تر از دنیای واقعی شده و اقشار مختلف جامعه به ویژه نوجوانان و جوانان بیشترین ساعات روز خود را در فضای مجازی سپری می کنند.

از ساختن انواع دابسمش ها گرفته تا گزارش لحظه ای از وقایع و اتفاقات روزمره زندگی افراد را می توانی در فضای مجازی به ویژه اینستاگرام ببینی و از علایق، سلایق و احوال گروه های مختلف جامعه مطلع شوی.

انگار مردم بیش از آنکه در دنیای واقعی زندگی کنند به دنبال آن هستند تا دنیای واقعی شان را به گونه ای طراحی کنند که در دنیای مجازی، چیزی برای عرضه داشته باشند و بتوانند تعداد فالورهای ( دنبال کننده های ) بیشتری به خود اختصاص دهند. در این میان برخی به فضای مجازی به ویژه اینستاگرام به عنوان منبع درآمد و  با رویکرد اقتصادی می نگرند. گروهی برای سرگرمی و گذران وقت به اینستاگرام آمده اند و لابلای پیج های مجازی، روزگار را سپری می کنند.

اما برخی پا را فراتر نهاده و تصاویری از خصوصی ترین لحظات زندگی شان را در فضای مجازی به اشتراک گذاشته و از این طریق به دنبال جذب فالور هستند. در مجموع هر کدام از افراد جامعه با هر انگیزه و هدفی که در اینستاگرام فعالیت می کند، در دالان هزارتوی فضای مجازی به نوعی دچار گم گشتگی شده و از دنیای واقعی خود فرسنگ ها دور افتاده است.

سبک زندگی جدیدی که در ایسنتاگرام در حال شکل گیری است و افراد را به سمت رفتارهای پرخطر، هیجانی و غیرمتعارف در غیرواقعی ترین شکل زندگی سوق می دهد. بلندتر شنیده شدن صداهای نامتعارف، صدای افرادی که دوست دارند به عنوان «شاخ های اینستاگرام» شناخته شوند و بر این اساس رفتارهای نامتعارف با چهره ها و ظاهر نامتعارف تر از خود در اینستاگرام به نمایش می گذارند.

متاسفانه کم نیست تعداد کسانی که در اینستاگرام رفتارهای عجیب، نامتعارف و در بیشتر مواقع هنجارشکن دارند و به هر قمیتی که شده تلاش می کنند تا به شاخ اینستاگرام تبدیل شوند. این رویکرد و نگاه افراد جامعه حداقل در ایران باعث شده است تا کفه تراوزی محتواهای بی فایده، مضر، هنجارشکن و ساختارشکن سنگین تر از محتواهای مفید و موثر باشد و پیج هایی نظیر تیمارستان، دابسمش و شاخ های اینستاگرام نمایی از بحران رفتارهای نامتعارف اینستاگرامی را در خود به نمایش گذاشته است.

البته باید به این موضوع توجه داشت که رفتارهایی از این دست در فرهنگ ها و کشورهای دیگر نیز وجود دارد اما این امر به معنای تایید رفتارهای نامتعارف و عجیب در اینستاگرام نخواهد بود.

«الهام ارجمند» در گفتگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری شبستان درخصوص چرایی بروز رفتارهای نامتعارف در اینستاگرام گفت: اینستاگرام با توجه به قابلیت هایی که دارد امکان به اشتراک گذاشتن فعالیت های اجتماعی، فرهنگی و … را به افراد می دهد و در این میان برخی برای دیده شدن بیشتر به رفتارهای نامتعارف دست می زنند.

جامعه شناس با بیان اینکه عده ای نیز برای فرار از حس تنهایی به سمت فضای مجازی و به ویژه اینستاگرام می روند، افزود: ناامیدی ها و ناکامی هایی که افراد در کار، تحصیل، ارتباط با خانواده و دوستان تجربه کرده اند نیز عامل دیگری است که افراد را به سمت فعالیت بیشتر در فضای مجازی هدایت می کند.

وی خاطرنشان کرد: حرف هایی که در دنیای واقعی امکان گفتن آنها وجود ندارد، به راحتی در فضای مجازی ( اینستاگرام) گفته می شود و افراد هیجان طلب و دارای افکار متفاوت از فضای ایجاد شده برای بیان عقاید و تفکرات خود در جامعه استفاده می کنند و در بیان و به اشتراک گذاشتن آنها هیچ ممیزی وجود ندارد.

«مهناز قدیری» نیز درباره رفتارهای هیجانی و نامتعارف کاربران اینستاگرام به خبرنگار اجتماعی خبرگزاری شبستان گفت: انسان ها همواره به دنبال رسیدن به ایده آل های خود هستند و اینستاگرام با توجه به امکاناتی که دارد زمینه ای فراهم کرده است که افراد تصویری از «خود ایده آل» و در قالب عکس، فیلم، STORY و LIVE به اشتراک بگذارند.

کارشناس علوم اجتماعی و رفتار شناس افزود: تا این جای کار مشکلی وجود ندارد اما مساله اصلی زمانی آغاز می شود که فاصله بین «خود واقعی» و «خود ایده آل» در فضای مجازی زیاد می شود و افراد را دچار هیجانات منفی زیادی می کند و در برخی موارد حتی به افسردگی و انزوا نیز منجر خواهد شد.

وی تاکید کرد: همه ما می خواهیم به خود ایده آل برسیم تا در جامعه مورد تایید باشیم و اینستاگرام این امکان را در اختیار افراد قرار می دهد تا بدون محدودیت و ممیزی تصویری از خود ایده آل در فضای مجازی ارائه دهند و دیگران در قالب فالور آنها را تایید کنند و در واقع به نوعی می خواهند مورد توجه و تایید قرار بگیرند و در این مسیر بعضا دیده می شود که به رفتارهای نامتعارف و ساختارشکانه نیز دست می زنند.

«محمدجواد فروتن» نیز درخصوص شاخ های اینستاگرامی به خبرنگار خبرگزاری شبستان گفت: جلب محبت، ترس از فراموش شدن، توجه و تایید دیگران از جمله عواملی است که می تواند در حضور و فعالیت کاربران فضای مجازی موثر باشد به طوریکه بخش عمده ای از وقت خود را در شبانه روز به حضور در فضای مجازی اختصاص می دهند.

جامعه شناس افزود: برخی افراد دچار فوبیای اجتماعی که نیم توانند در فضای واقعی و در اجتماع با افراد دیگر ارتباط برقرار کنند به فضای مجازی روی می آورند و در مسیر فعالیت و حضور در اینستاگرام گاه آنقدر رفتارهای غیرمتعارف از خود بروز می دهند که به دلیل نامتعارف بودن بیش از اندازه مورد توجه قرار می گیرند.

در اینستاگرام کسانی را می‌بینیم یا می‌شناسیم که رفتارهای نامتعارفی نشان می‌دهند. ژست‌های عجیب می‌گیرند و کپشن‌های عجیب‌تر می‌نویسند که چندان منطقی به نظر نمی‌رسند. به هر حال، این روزها رفتارهای عجیب در فضای مجازی آنقدر زیاد شده است که این سوال را ایجاد می کند که چه عواملی باعث بروز رفتارهای نامتعارف در فضای مجازی می شود؟

• منبع خبر : خبرگزاری شبستان