دسترسی ها

ارزهای مجازی دیجیتال در ماه‌های اخیر به لحاظ استفاده از فناوری‌های نوین مورد توجه مسؤولان بانکی و ارتباطی کشور قرار گرفته‌اند؛ در صدر ارزهای دیجیتال، بیت‌کوین قرار دارد که از افراد معمولی با مصرف برق خانگی تا شرکت‌هایی با مصرف برق صنعتی را به خود مشغول کرده است؛ با یک جست‌وجو در فضای اینترنت می‌توان به سایت‌هایی رسید که نسبت به فروش دستگاه‌های استخراج ارز با عنوان ماینر و خرید و فروش ارز دیجیتالی اقدام می‌کنند!

ارز دیجیتال با رمزگذاری و تبدیل اطلاعات به کدهای امن کار می‌کند؛ در واقع دستگاه‌های پردازش سریع یا ماینرها، مسائل و معادلات ریاضی را حل می‌کنند و اگر پاسخ صحیح بدهند، پاداش یا همان ارز دیجیتالی دریافت خواهند کرد.

البته رشد استخراج این ارز دیجیتال با بهره‌گیری از انرژی برق ارزان در ایران، صدای مسؤولان را درآورده است تا جایی که با افزایش مصرف برق، وزارت نیرو گفته با استخراج کنندگان ارزهای دیجیتال برخورد خواهد شد. چرا که استخراج هر کوین معادل مصرف سالیانه ۲۴ واحد مسکونی در ایران است. در نتیجه امکان ادامه استخراج به شکل کنونی ممکن نخواهد بود و وزارت نیرو برای شناسایی استخراج کنندگان اقدام کرده است.

استخراج ارز دیجیتال این روزها به منبع درآمدزایی تبدیل شده که ظاهراً بخش خصوصی و حتی دولتی و شبه دولتی را هم درگیر خود کرده است و اکثراً در حاشیه شهرها در مکان‌هایی مانند گاوداری و مزارع کشاورزی و مدارس به دلیل دسترسی ارزان‌تر به برق شایع شده است.

در حالی که وضعیت قانونی این ارزها در ایران کاملاً روشن نیست، صحبت از ارائه نمونه بومی این ارزها هم مطرح شده اما بانک مرکزی هنوز موضع رسمی خود را در قبال نحوه مواجهه با ارزهای دیجیتالی مشخص نکرده و ظاهراً پست‌بانک وظیفه‌ی راه‌اندازی این ارزهای بومی را برعهده گرفته و قرار است ضوابط استفاده از آن‌ها تا پایان شهریورماه مشخص شود.

ارز دیجیتال چیست؟

همانطور که گفته شد، ارز دیجیتال یا Cryptocurrency یک فرم از پول الکترونیکی است که به منظور امنیت بیش‌تر، حذف واسطه‌ها و ناشناس بودن طراحی شد. ارزهای دیجیتال از یک فناوری غیرمتمرکز استفاده می‌کنند که به کاربران امکان پرداخت امن و ذخیره پول را بدون نیاز به ثبت‌نام یا استفاده از بانک‌ها و سازمان‌های واسطه می‌دهند. یعنی برای انتقال این ارز نیازی به بانک نیست و افراد می‌توانند مستقیماً این ارزها را برای هم منتقل کنند.

اکثر ارزهای دیجیتال روی پایگاه داده توزیع شده‌ای به نام بلاک‌چین اجرا می‌شوند و بیش‌تر واحدهای اصلی آن توسط یک فرآیند به نام استخراج یا ماین تولید می‌شوند. نخستین و معروف‌ترین ارز دیجیتال، بیت‌کوین است که در سال ۲۰۰۹ ایجاد شد، با این حال از سال‌های گذشته ارزهای دیجیتال بسیاری (حدود ۹۰۰ ارز دیجیتال) در بازارهای جهانی تجارت می‌شود.

استخراج بیت‌کوین زمان‌بر است

در این راستا عماد ایرانی – کارشناس حوزه بانکداری الکترونیک- در گفت‌وگو با ایسنا درباره‌ی روند استخراج بیت‌کوین اینگونه توضیح می‌دهد: روزی که ساتوشی ناکاموتو – مخترع بیت‌کوین – می‌خواست آن را طراحی کند، شرایط و فرمول پیچیده ریاضی که در اصول رمزنگاری به آن الگوریتم‌های درهم‌ریختگی می‌گوئیم را قرار داد که نیاز به حل کردن آن است. فرمولی هم وجود ندارد که بخواهید این را دور بزنید و سریع‌تر حل کنید، یعنی استخراج بیت‌کوین، به نوعی یک کار زمان‌بر و پیچیده ریاضی است.

وی با بیان این‌که کسانی که می‌خواهند بیت‌کوین بیش‌تری استخراج کنند، نیاز دارند سخت‌افزارهای بیش‌تری داشته باشند، گفت: ناکاموتو این کار را برای حفظ ارزش بیت‌کوین و این‌که این ارز به سختی استخراج شود، انجام داد. آدم‌های بسیاری در سراسر دنیا تجهیزات سخت‌افزاری تهیه می‌کنند که بیت‌کوین، استخراج کنند. وقتی آدم‌های زیاد در دنیا، کامپیوترها، سخت‌افزار، مرکز، اتاق سرور و کولر گازی بسیاری تهیه کرده‌اند، خودشان به خاطر هزینه‌هایی که دادند، ارزش بیت‌کوین را بالا نگه می‌دارند.

ایرانی در ادامه درباره‌ی مزارع استخراج بیت‌کوین توضیح داد: مزارع استخراج بیت‌کوین چیزی نیستند جز تعدادی سخت‌افزار برای حل کردن مساله پیچیده ریاضی و فردی که این سخت‌افزارها را تهیه کرده، قطعاً هزینه زیادی هم برای آن‌ها پرداخت است. زیرا فردی که این مرکز را راه انداخته، خودش یکی از عواملی می‌شود که ارزش بیت‌کوین سقوط نکند، یعنی ارزش بیت‌کوین روی یک رقم حفظ شود. البته ممکن است در دوره‌ای تب بیت‌کوین بالا برود و تا ۲۰ هزار دلار هم برسد و بعد فروکش کند و به ۴۰۰۰ دلار برسد و اکنون دوباره علاقمندی به آن ایجاد شده و به ۱۲ هزار دلار رسیده است.

افزایش مصرف برق چه ارتباطی به بیت‌کوین دارد؟

از طرفی در ماه‌های اخیر که مصرف برق در ایران افزایش یافته و طبق آمار، اوج مصرف برق در منطقه تهران (استان‌های تهران، قم و البرز) از رقم ۹۸۶۰ مگاوات گذر کرده که این رقم نسبت به مدت مشابه سال گذشته که معادل ۹۲۰۸ مگاوات بوده، با ۷ درصد رشد مواجه است، این موضوع مسؤولان را مجاب کرده که استخراج‌کنندگان بیت‌کوین باعث این افزایش مصرف برق شده‌اند.

با وجود این، این کارشناس در این باره می‌گوید یک دسته از مخالفان بیت‌کوین، گروه انرژی هستند که اعلام می‌کنند برقی که در کشور می‌دهیم، حتی گران‌ترینش، یعنی برق خانگی خانوار پرمصرف، نسبت به برقی که استاندارد جهانی هست، ارزان‌تر است، چه برسد به برق کشاورزی و صنعتی. دولت می‌گوید در شرایطی که با افزونگی انرژی روبه‌رو نیستیم، نمی‌توانیم برق ارزان در اختیار مردم قرار دهیم که پول دربیاورند، در صورتی که باید توجه داشت در شرایطی که در ایران با محدودیت‌هایی برای فروش نفت مواجهیم، نفت می‌تواند به عنوان پایه انرژی به مصرف‌کننده داخلی فروخته شود و آن را به شکل انرژی برق خریداری کنند.

وی هم‌چنین توضیح داد: دولت در آماری اعلام کرده بود که مصرف برق نسبت به میانگین سال گذشته، هفت درصد رفته بالاتر و این به خاطر ماینینگ یا استخراج ارز دیجیتالی است، اما این موضوع نمی‌تواند پایه علمی داشته باشد، ممکن است اجناس الکترونیکی مردم عوض شده یا کولرهای گازی بیش‌تر شده باشد. از طرفی نمی‌توان حدس زد استخراج ارزهای دیجیتالی توسط کاربران چه تعداد است، زیرا اکثر دستگاه‌ها به صورت غیرمجاز وارد شده است،.

وی ادامه داد: البته این موضوع در جامعه به قدر کافی خطرناک است؛ این‌که بین افراد صحبت شود دستگاه‌های استخراج بیت‌کوین چند است و چطور می‌توان آن خریداری کرد، یعنی تبش در کشور ایجاد شده و وجود دارد اما معلوم نیست که چه تعدادی در خانه یا جاهای دیگر این کار را انجام می‌دهند.

استخراج بیت‌کوین معادل صادرات برق و نفت

این کارشناس حوزه بانکداری الکترونیک با بیان اینکه ماینینگ بیت‌کوین را می‌توان صادرات برق و نفت دانست، افزود: بیت‌کوین به درد ما نمی‌خورد، در صورتی که هر کسی که یک رایانه برای استخراج بیت کوین دارد و یا سوله‌ای را در زمین کشاورزی گذاشته و صدها دستگاه را برای این کار قرار داده، درواقع صادرات انرژی انجام می‌دهد، یعنی برق را از دولت می‌خرد و تبدیل می‌کند به یک ارزش و بیت‌کوین را می‌فروشد به کشور خارجی و دلار می‌گیرد.

ایرانی با بیان این‌که در حال حاضر در فروش حامل‌های انرژی به خارج از ایران مشکل داریم، اظهار کرد: معمولاً وقتی می‌خواهیم حامل‌های انرژی را بفروشیم، چون از کانال‌های سوم و چهارم استفاده می‌کنیم، انرژی ما را با هزینه کمتری می‌خرند و این‌طور نیست که بتوان حامل‌های انرژی خود را با قیمت جهانی به حجم انبوه بفروشیم.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: یک فردی که در ایران ماین می‌کند، در واقع صادرات نفت و برق انجام می‌دهد و دلار وارد می‌کند، کاری که ما به صورت انبوه به علت تحریم‌ها با مشکل مواجیهم. می‌توان بررسی کرد چه ایرادی دارد که دولت، برق با هزینه بین‌المللی درست کند و آن را به ماینرها بفروشد و دیگر برایش مهم نباشد چند دستگاه به این کار مشغول شدند؟ حتی دولت می‌تواند به صورت سیستماتیک در فروش بیت‌کوین به خارج از کشور و واردات دلار هم دخالت نکند، چون در آن صورت کانال‌هایی که دولت به آن‌ها وارد شده، خیلی سریع شناسایی و جلویش گرفته می‌شود.

نفت را می‌توان از طریق اینترنت فروخت

این کارشناس با بیان این‌که وقتی درگیر مشکل صادرات حامل‌های انرژی هستیم، اگر می‌توانیم نفت را از طریق اینترنت بفروشیم، باید این کار را انجام دهیم، افزود: گاز هم برای سرمایه‌گذار خارجی جذاب است که این سرمایه‌گذار هم با خودش سرمایه می‌آورد، هم تجهیزات و فناوری و هم این‌که قیمت برق را با مقداری از استاندارد جهانی کمتر دریافت می‌کند.

ایرانی خاطرنشان کرد: اکنون ماینینگ بیت‌کوین آن‌قدر دقیق است که بر اساس کیلووات می‌توان گفت چند دلار استخراج شده است. دولت می‌تواند بفهمد یک مزرعه بیت‌کوین‌کاوی با مصرف یک مگاوات برق چند بیت‌کوین در بازه زمانی مشخص استخراج کرده است. البته صرفاً برق ارزان نیست که برای استخراج جذابیت دارد، ما فضای خوبی هم برای ماینینگ داریم. این کار نیاز به فضاهای خنک دارد که هزینه سرد کردن پایین بیاید و ما هم فضاهایی داریم که در اکثر سال خنک هستند و می‌توان آن‌ها را به دیتاسنترهای ماینینگ تبدیل کرد.

وی با بیان این‌که در حال حاضر یکی از راه‌های بهینه برای صادرات نفت و گاز و برق تولید ارزهای مجازی و فروشش به خارج از کشور است، گفت: حتی بانک مرکزی می‌تواند نظارت کند که این ارز به داخل کشور برنگردد و اگر بیت‌کوینی تولید شد، حتماً به خارج از کشور فروخته شود و دلار وارد شود تا نگرانی‌هایی که درباره کاهش ارزش پول ملی است، ایجاد نشود.