دسترسی ها

علیرضا داودی کارشناس‌ ارشد رسانه و علوم شناختی ، ضمن تشریح کارکرد رسانه‌ های فارسی زبان بیگانه درخصوص تکنیک ” محبوبِ مشغول “ گفت: در تکنیک ” محبوب مشغول “ ذهنِ مخاطب را همیشه با نقاط اوج مثبت، نسبت به همه فرآیندی که  دوست دارد مشغول می کنند و با استفاده از فرآیند ذهنی مشغول شده، اطلاعاتی را استخراج می کنند که بر اساس آن دیتا، به مخاطب کمک می کنند که بتواند پاسخ مناسبی برای کذب ایجاد شده پشت واقعیت مجهول را بدهد.

داودی افزود: در بعضی اوقات ممکن است یک نفر که ما ذهنیتی از قبل نداشته باشیم در نوع پوشش ما، مثلا درباره رنگ روسری ما نظر بدهد که چقدر این رنگ روسری به ما می آید یا نه، ممکن است ما در برابر گفته این فرد گارد بگیریم، اما در ذهن ما اگر بخواهیم به زیارت امام رضا (ع) مشرف گردیم، رنگ روسری ما برحسب علاقه به حضرت در وجود ما تغییر کند،  یعنی دوست داشته باشیم زمان ورود به حرم امام رضا (ع) رنگ روسری سبز داشته باشیم و در برابر  رنگی پوشیدن روسری، گارد نگیریم، پس وقتی ذهن ما براساس آن حب مشغول می کنیم، به ناخودآگاه خود برمی گردیم.

کارشناس‌ ارشد رسانه و علوم شناختی گفت: در بعضی اوقات ممکن است در برابر نظر دوست و یا همکار خود در مورد رنگ روسری، گارد بگیریم و نگویم از چه رنگ روسری خوشم می آید اما  اگر کسی دیگری بپرسد، موقع رفتن به حرم امام رضا (ع) دوست داری چه روسری با چه رنگی بپوشید، رنگ مورد علاقه در ذهن خود برای ورود به حرم را اعلام می کنیم چرا؟ چون در این جا از محبوبی با ما صحبت شده ( امام رضا ع ) که مشغولیت ذهنی برای ما ایجاد کرده است.

داودی گفت: مثلا فردی اعلام می کند که به عنوان مدافع حرم، نام نویسی کرده است، همین فرد در اعتراض خود عنوان می کند چرا به عراق صادرات برق داریم ، برای اثبات حبی که دارد از نام نویسی خود به عنوان مدافع حرم شروع می کند و در ادامه اعتراض خود را هم  مطرح می کند، اعتراضی که پایه اش همان کذب است.

داودی گفت: می توانیم با بهره‌گیری از تکنیک ” محبوب مشغول “ در پاسخ این مدافع حرم، به او بگوییم آقای مدافع حرم، ما معتقدیم که الاعمال به نیات، همین که به عنوان مدافع حرم نام نویسی کردی یعنی که حریم و حرمت حرم را داری، حرم حضرت عباس ع، حضرت زینب س، همه اینها جزو حریم ما هستند، ما حتی به اینها برق هم ندادیم، کربلا که متعلق خود ماست.

کارشناس‌ ارشد رسانه و علوم شناختی گفت: طرف از آن لبه اعتراضی کوتاه می آید و  سعی می کند روی لبه عاطفی با شما سفسطه کند، ” محبوب مشغول “ همان کلمه مدافعان حرم، گسترده کردن مشغولیت ذهنی، یعنی کشیدن از حرم حضرت زینب س، بین الحرمین، مهمان نوازی عراقی ها در ایام اربعین، حضور و کمک عراقی ها در زمان سیل با مدیریت ابومهدی مهندس در کنار حاج قاسم ایران و… با وصف این موارد طرف دیگر از اعتراض خود در صادرات برق به عراق منصرف می شود.
شگردهای رسانه ‌های بیگانه برای تغییر ذهن مخاطب فارسی زبان هر روز بیشتر می ‌شود، شناختن و درک این جنگ شناختی قسمتی از سواد رسانه‌ای مورد نیاز امروز ایران‌مان است. بنابراین رسانه ‌ها تلاش می کنند مطابق اهدافی که دارند در این فرآیند دخالت کنند. ایجاد، تغییر یا تقویت باورها، از کارکردهای رسانه ها در همراه سازی مخاطبان است.

در ادبیات سیاسی، چندین دهه است که از عبارت سلاح های انهدام جمعی استفاده می شود و منظور، سلاح های اتمی شیمیایی و بیولوژیکی است که در مدت کوتاهی می توانند میلیون ها انسان را به قتل برساند اما در سال های اخیر و با رواج و گسترش دروغ های رسانه ای، اصطلاح ”سلاح های فریب جمعی“ نیز رایج شده است که اشاره به هدایت توده ها و ایجاد انحراف شناختی در ذهن آنها به سمت اهداف خاص دارد. این سلاح به عنوان یک سلاح راهبردی، راهکارهای گوناگونی را در حوزه فعالیت خود دارد.

از دیدگاه شناختی، شناخت عامل احساس و انگیزه در ایجاد رفتار نقش دارد. همچنین رفتاری که فرد بروز می دهد نیز بر شناخت و احساساتش اثرگذار است. براساس رویکرد شناختی و مدل پردازش اطلاعات، عوامل شناختی چون ادراک، توجه، یادگیری، زبان، انگیزش و هوش نقش بسیار مهمی در رفتار یا عملکرد افراد در موقعیت های مختلف دارند.

بر همین اساس است که علم شناختی  به بررسی ماهیت فعالیت های ذهنی مانند تفکر و فرآیندهای تسهیل کننده این فعالیت ها می پردازد. گاهی علوم شناختی را به صورت مطالعه علمی شناخت هم تعریف می کنند و شناخت را مجموع حالت ها و فرآیندهای روانی مانند تفکر، استدلال، درک و تولید زبان، دریافت حواس پنجگانه، آموزش، آگاهی، احساسات و نظایر آن در نظر می گیرند. دانشمندان علم شناختی مدعی اند که دامنه و قلمرو این علم، گستره توانایی های ذهنی و هوشمندانه انسان و غیر انسان را دربر می گیرد هر چند به انسان و بویژه انسان بالغ، توجهی خاص مبذول می شود.

مجموعه برنامه کوتاه ”روایت رنگ‌ها“  روایتی از تکنیک ‌های جنگ شناختی است که در شبکه رادیوییِ رادیو گفت و گو تولید و پخش می شود. تکنیک ‌های رسانه‌ ای در دنیای امروز وارد فضای علوم شناختی شده است از این رو رادیو گفت و گو مجموعه برنامه‌ای ۹۰ قسمتی برای آشنایی مخاطبان با این تکنیک‌ ها را تدارک دیده است.

”روایت رنگ‌ها“ نام این مجموعه برنامه‌ی تخصصی در حوزه علوم شناختی با محوریت شگردهای رسانه‌ای در انحراف افکار عمومی است که ماموریت این شبکه، در جریان ‌سازی موثر بر نخبگان و کنشگران جامعه ایرانی را محقق کرده است.

این مجموعه برنامه که در قالب ساختارهای نوین طراحی و تولید شده، در هر قسمت و در گفت و گو با دکتر علیرضا داودی کارشناس مسائل رسانه و متخصص علوم شناختی، با رویکردی تخصصی و تحلیلی و با مصداق‌های عینی به افشای تکنیک‌ های رسانه‌ های بیگانه و معاند در جهت تخریب ذهن مرم ایران می پردازد.