بر اساس نتایج یک پژوهش، گسترش فضای مجازی در کشور و احاطه شدن دانش‌آموزان با انواع دستاوردهای چندرسانه‌ای که بسیاری از محتویات آنها ترجمه بود آنان را از هویت دینی و ملی خویش دور کرد. پژوهش تدوین و ورود مطالب درسی فرهنگ و تمدن اسلام و ایران به کتب درسی مقاطع ابتدایی تا پیش‌دانشگاهی توسط […]
بر اساس نتایج یک پژوهش، گسترش فضای مجازی در کشور و احاطه شدن دانش‌آموزان با انواع دستاوردهای چندرسانه‌ای که بسیاری از محتویات آنها ترجمه بود آنان را از هویت دینی و ملی خویش دور کرد.
پژوهش تدوین و ورود مطالب درسی فرهنگ و تمدن اسلام و ایران به کتب درسی مقاطع ابتدایی تا پیش‌دانشگاهی توسط افشین شهرامی مجری این طرح انجام و توسط دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی منتشر شد.
بر اساس این پژوهش، تربیت نیروی انسانی شایسته و کارآمد در کشور در عرصه‌های گوناگون و دستیابی به آرمان‌های متعالی انقلاب اسلامی همچون احیای تمدن عظیم اسلامی، رقابت با سایر ملل در زمینه‌های علمی و آمادگی برای برقراری عدالت جهانی از جمله زیر ساخت‌های حیاتی جهت پیشرفت همه جانبه کشور است و آموزش و پرورش مهمترین نهادی است که برنامه‌ریزی آموزش‌های پایه نیروی انسانی را بر عهده دارد.
در پی دغدغه‌های مختلفی که منجر به تشکیل کمیته فرهنگ و تمدن اسلام و ایران شورای عالی انقلاب فرهنگی شد، با مدنظر داشتن گروه سنی دانش‌آموزان در تمام مقاطع تحصیلی اقدام به تولید دانش با محوریت معرفی آراء، افکار و دستاوردهای تمدن عظیم اسلامی شده است.
مسئله اصلی طرح شده در این پژوهش چگونگی ورود موضوعات و مبادی مربوط به فرهنگ و تمدن اسلام و ایران در کتاب‌های درسی در سطوح مختلف به منظور آشنایی دانش‌آموزان مقاطع مختلف تحصیلی کشور با گذشته تمدنی و فرهنگی خود و هویت‌بخشی به آنان بوده است.
برخی از مهمترین یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که بر اساس مطالعات صورت گرفته ادبیات علمی بسیار قوی به زبان فارسی وجود دارد و در شکل کلی زیربناهای خوبی برای ارائه فهرستی از اندیشمندان تمدن اسلامی تهیه شده و اکنون باید انتظار داشت حرکت‌های تکمیلی تهیه چنین فهرست‌هایی، به دست آوردن فهرست‌های موضوعی از اندیشمندان تمدن اسلامی باشد.
یکی از راه‌های هویت‌دهی به دانش‌آموزان ایرانی ورود مطالب متضمن معرفی نقش پیشینیان آنان در راه گسترش تمدن بشری است.
بر اساس بخش های دیگر این پژوهش، فارغ از دغدغه شورای عالی انقلاب فرهنگی که منشاء تأسیس کمیته فرهنگ و تمدن اسلام و ایران در این دبیرخانه شد و فارغ از اینکه اولیای امور در وزارت آموزش و پرورش به طور دائم چنین دغدغه‌ای دارند، گسترش فضای مجازی در کشور و احاطه شدن دانش‌آموزان با انواع دستاوردهای چندرسانه‌ای که بسیاری از محتویات آنها ترجمه بود آنان را از هویت دینی و ملی خویش دور کرد.
با کمی دقت بر تمام جنبه‌های احاطه‌کننده دانش‌آموز ایرانی در زندگی روزمره از قهرمان‌های فیلم‌های کارتونی، تا نشانه‌ها و علائم چاپ شده بر روی البسه و پیراهن‌ها و حتی بر روی مداد و دفتر و دیگر وسایل تحریر، می‌توان نشانه‌هایی از این القای فرهنگ غیربومی را دید.
بررسی کتاب‌های درسی یک سال تحصیلی منتشر شده در کشورمان نشان داده است که کتاب‌های درسی از این امر به شدت خالی هستند و حتی در جزئی‌ترین صورت‌ها ردپایی در کتاب‌های درسی کشورمان دیده نشده و از مؤلفه‌های غیرایرانی- غیراسلامی خالی هستند.
بخش دیگری از این پژوهش تاکید دارد گذشته از اینکه نگاه و رویکرد سلبی، باعث ایجاد خلاء فکری در میان دانش‌آموزان خواهد شد، ضروری است خوراک مناسب فکری و فرهنگی مناسبی با رویکرد هویت دینی و ملی در اختیار دانش‌آموزان قرار گیرد.
بر اساس دو رکن طرح شده یکی جلوگیری از ایجاد خلاء فکری و هویتی برای دانش‌آموزان از طریق بحث‌های سلبی و دوم استفاده از دانش تاریخ برای احراز هویت‌های ملی و دینی برای دانش‌آموزان ایرانی، به نظر می‌رسد می‌توان گام‌هایی برای تدبیر تولید نوعی هویت دینی- ملی برای دانش‌آموزان ایرانی برداشت.
به دانش‌آموزان ایرانی باید یاد داد فقط تعداد محدودی تمدن توانسته‌اند در طول تاریخ حیات بشر قوام تمدنی داشته و از حوادث روزگار نابود نشوند.
همچنین لازم است به دانش‌آموزان ایرانی یاد داده شود رشدی که امروز بشر به آن رسیده و رفاه نسبی که امروزه برای بشر به ارمغان آمده نه در پی حوادث خلق‌الساعه، بلکه در پی سال‌ها و قرن‌ها ممارست و پیوستگی دانش پدید آمده است.
این پژوهش ادامه می‌دهد، استعداد کتاب‌های درسی کشورمان بیانگر این است که امکان بحث چنین مسائلی در کتاب‌های درسی تقریباً در همه کتاب‌های درسی و از سال سوم ابتدایی تا پایان تحصیلات متوسطه وجود دارد.
در رشته‌های علوم انسانی، امکان به بحث گذاشته شدن مسائل نظری مربوط به تمدن اسلامی کاملاً وجود دارد. در حالی که در رشته‌های مهندسی و ریاضی، راه حل طرح چنین مسائلی استفاده از موارد ملموس و طرح مسائل تخصصی ریاضی و فنی است،
ظرفیت کتاب‌های درس تاریخ در سال‌های تحصیلی مختلف یکی از بهترین بسترهای طرح چنین مسائلی و از دید تاریخی است؛ چرا که تقریباً همه دانش‌آموزان ایرانی از سال چهارم ابتدایی به بعد درس تاریخ را در برنامه آموزشی خود دارند.
مجموعه کتب درسی کشورمان در سطح دوم دبیرستان به طور جدی از سوی دانش‌آموزان برای پشت سر گذاشتن کنکور و ورود به دانشگاه‌ها مورد مطالعه قرار گرفته است؛ ورود مطالب درسی به شکل تخصصی و موضوعی در این گونه کتب باعث خواهد شد مطلب مربوط به تمدن اسلامی به طور جدی و حافظه‌محور از سوی دانش‌آموزان مورد مطالعه قرار گیرد.
- منبع خبر : ساعت 24
Friday, 22 November , 2024