دسترسی ها

۹ سال پیش در چنین روزی  شورای عالی و مرکز ملی فضای مجازی به دستور خردمندانه رهبرمعظم انقلاب تاسیس شد. این شورا وظیفه دارد مرکزی به نام مرکز ملّی فضای مجازی کشور ایجاد کرد تا اشراف کامل و به روز نسبت به فضای مجازی در سطح داخلی و جهانی و تصمیم‌گیری نسبت به نحوه مواجهه فعال و خردمندانه کشور با این موضوع از حیث سخت افزاری، نرم افزاری و محتوایی در چارچوب مصوّبات شورای عالی و نظارت بر اجرای دقیق تصمیمات در همه سطوح تحقق یابد.

اعضای حقوقی این شورا عبارتند از: رئیس جمهور (رئیس شورای عالی)، رئیس مجلس شورای اسلامی، رئیس قوه قضائیه، رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، دبیر شورای عالی و رئیس مرکز، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، وزیر اطلاعات، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران.

اعضای حقیقی این شورا نیز عبارتند از:حجت الاسلام والمسلمین دکتر حمید شهریاری، حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید سعیدرا عاملی، دکتر رضا تقی پور، دکتر مهدی اخوان بهابادی، دکتر کامیار تقفی، دکتر رسول جلیلی، مهندس سید عزت الله ضرغامی، مهندس محمدحسن انتظاری، دکتر محمد سرافراز و مهندس مسعود ابوطالبی.

تاریخچه تاسیس شورای عالی و مرکز ملی فضای مجازی

شورای عالی فضای مجازی از تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۹۰ به فرمان رهبر معظم انقلاب اسلامی تشکیل و موظف به راه‌اندازی مرکز ملی فضای مجازی کشور شد.

اولین جلسه اعضای شورای عالی فضای مجازی اواخر اسفند ماه با حضور رییس جمهور، روسای قوا و اعضای جلسه برگزار شد. خردادماه ۹۱ طی حکمی از سوی ریاست محترم جمهوری، دکتر مهدی اخوان بهابادی به سمت دبیر شورای عالی فضای مجازی منصوب شد.

این شورا وظیفه داشت «مرکز ملی فضای مجازی کشور» را درست کند تا کامل و به‌روز بر فضای مجازی درونی و بیرونی اشراف داشته و درباره نحوه رویاروئی با آسیب‌های اینترنت تصمیم بگیرد.

در همین راستا شورای عالی فضای مجازی، در جلسه خود در تاریخ ۲۵ شهریورماه ۹۱، براساس ماده ۹ اساسنامه‌ی مرکز ملی فضای مجازی، شرح وظایف و اختیارات و اعضای «کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی کشور» را تصویب کرد.

مرکز ملی فضای مجازی زیر نظر شورای عالی فضای مجازی کشور تاسیس شد تا اشراف کامل و به‌روز نسبت به فضای مجازی در سطح داخلی و جهانی و تصمیم‌گیری نسبت به نحوه مواجهه فعال و خردمندانه کشور با این موضوع از حیث سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و محتوایی در چارچوب مصوبات شورای عالی و نظارت بر اجرای دقیق تصمیمات در همه سطوح تحقق یابد. این مرکز در چارچوب مصوبات شورای عالی فضای مجازی، بالاترین سطح حاکمیتی را در میان کلیه دستگاه‌های کشور در حوزه فضای مجازی دارد.

مطالبات رهبرمعظم انقلاب از شورای عالی فضای مجازی

در این میان بیانات و فرمایشات مقام معظم رهبری در مورد فضای مجازی پس از تشکیل شورای عالی فضای مجازی نشان از اهمیت ویژه به مدیریت فضای مجازی است. ایشان در یکی از بیانات خود در مورد فضای مجازی می‌فرمایند: «حوزه فضای مجازی به اندازه انقلاب اسلامی اهمیت دارد. این فضا مثل یک رودخانه پر از آب و خروشان است که می‌آید و دائماً هم بر آب آن افزوده و خروشان‌تر می‌شود. اگر ما بر این رودخانه تدبیر کنیم و برنامه داشته باشیم، زه کشی کنیم و هدایت کنیم این رودخانه را تا به سد بریزد، می‌شود فرصت. اگر رهایش کنیم و برنامه‌ای برای آن نداشته باشیم می‌شود یک تهدید».

با توجه به فرمایشات رهبر معظم انقلاب اسلامی می‌شود به نکات مهمی پی برد از جمله:

۱-اهمیت فضای مجازی به اندازه انقلاب اسلامی است.

۲- پیشرفت بدون توقف و اجتناب ناپذیر تکنولوژی‌ها

۳- تدبیر، برنامه، زهکشی و هدایت این فضا منتهی به فرصت است در غیر اینصورت تبدیل به تهدید می‌شود.

با توجه به تشکیل این شورا اهداف مهم آن را می‌توان در بند‌های زیر خلاصه کرد که جزو مطالبات اصلی رهبرمعظم انقلاب می‌باشد:

١ـ مواجهه فعال و مبتکرانه با فضای مجازی در سطح ملی و جھانی و توسعه آن به میزان آمادگی قطعی نظام (از نظر فنی و
محتوایی) برای استفاده از فرصتها و مقابله با تهدیدات آن
٢ـ به حداقل رساندن اتکای کشور به کشورھای دیگر در استفاده از فضای مجازی و توابع آن در عرصه های فنی
٣ـ جذاب سازی و غنی سازی محتوا و خدمات بومـی جهت پاسخگویی حداکثری به نیازهای داخلی
۴ـ آموزش عمومی و فرھنگ سازی در جهت بالابردن سواد اینترنتی، هشیارسازی مردم در مورد مخاطرات فضای مجازی و انگیزه دادن
به مردم برای مقابله با مخاطرات آن در زندگی فردی و اجتماعی
۵ ـ مقدم داشتن محتوا نسبت به زیرساختها، قالبها و خدمات اینترنتی و سرمایه گذاری بالا و مستمر در زمینه تولید وسیع و زاینده
محتوای جذاب براساس اسلام ناب محمدی و گفتمان انقلاب اسلامی

۶ ـ مشارکت حداکثری نیروها و تشکلهای مردمی متعهد در یک فضای رقابتی جهت بهره برداری بهینه از فرصت ها
٧ـ حضور خلاقانه جمهوری اسلامی ایران در فضای مجازی در دو عرصه سخت افزاری و نرم افزاری خصوصاً در جهت ابداع خدمات نو.
قوی و جذاب
٨ ـ ساماندهی تبادل اطلاعات با شبکه جهانی
٩ـ فراهم آوردن شرایط لازم برای دستیابی فضای مجازی کشور به بالاترین سطح از امنیت و سلامت برای آحاد مردم، نظام و کلیه
نقش آفرینان در فضای مجازی
١٠ـ در نظر گرفتن شرایط جنگ فرهنگی و به تبع آن حاکم کردن روحیه جهادی و گسترش تعامل و هم افزایی بین کلیه دستگاه ها و
نیروهای مردمی در عالی‌ترین سطح از هماهنگی و انسجام
١١ـ ایجاد آمادگی لازم در عالی‌ترین سطح به منظور صیانت از زیرساختهای حیاتی در برابر حملات اینترنتی و دفاع مناسب در برابر
هرگونه حمله
١٢ـ استفاده حداکثری از فضای مجازی به منظور ارتباط و همکاری وسیع و هدفمند با ملتها خصوصاً ملل مسلمان در جهت ترویج و
تحقق گفتمان انقلاب اسلامی
١٣ـ حضور قوی و هدفمند نظام در مجامع و سازمانهای جهانی و ایجاد ائتلافھای قوی مرکب از ملتها و دولتها در جهت کاهش حاکمیت
قدرتهای بزرگ در عرصه اینترنت و بوجود آمدن بستر عادلانه و اخلاقی برای استفاده از این ابزار توسط ھمه ملتها و دولتها و ھمچنین
تأمین حقوق ملت ایران در این عرصه.

مصوبات شورای عالی فضای مجازی

در تصویب‌نامه شورای عالی فضای مجازی در خصوص «شرح وظایف، اختیارات و اعضای کمیسیون عالی امنیت فضای مجازی کشور» نوشته شده کمیسیون عالی امنیت فضای مجازی کشور جهت تحقق امنیت فضای مجازی کشور تشکیل می‌شود.

در این تصویب‌نامه وظایف و اختیارات این کمیسیون به شرح زیر آمده است:

۱-فراهم آوردن شرایط لازم برای دستیابی فضای مجازی کشور به بالاترین سطح از امنیت و سلامت برای آحاد مردم، نظام و کلیه نقش‌آفرینان در فضای مجازی در چارچوب مصوبات شورای عالی

۲-ایجاد آمادگی لازم در عالی‌ترین سطح به منظور صیانت از زیرساخت‌های حیاتی در برابر حملات اینترنتی و دفاع مناسب در برابر هرگونه حمله در چارچوب مصوبات شورای عالی

۳-ساماندهی امنیت فضای مجازی کشور در شرایط عادی و بحرانی و همچنین تهیه و تصویب ضوابط، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های مورد نیاز در این عرصه

۴-تهیه و تصویب دستورالعمل‌ها و پیوست‌های امنیتی پروژه‌ها و طرح‌های فضای مجازی کشور

تحریم شورای عالی فضای مجازی توسط وزارت خزانه‌داری  آمریکا

در ۲۲ دی ۱۳۹۶،  وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا شورای عالی فضای مجازی را به دلیل نقض حقوق بشر از طریق اعمال سانسور و محدود کردن آزادی بیان در اینترنت مورد تحریم قرار داد

بر اساس بیانیه وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا، شورای عالی فضایی مجازی مسئول مسدود کردن ده‌ها هزار تارنمای متعلق به رسانه‌های خبری بین‌المللی، مخالف حکومت و شبکه‌های اجتماعی در ایران است. در ابتدای این بیانیه آمده است: «شورای عالی فضای مجازی در سال ۲۰۱۲ توسط رهبر ایران با هدف تمرکز و نظارت بر سیاست گذاری‌ها و تنظیم مقررات مربوط به اینترنت حکومت ایران ایجاد شد».

این وزارتخانه همچنین شورای عالی فضای مجازی را به عنوان عالی‌ترین نهاد سیاست‌گذار در مورد اینترنت معرفی کرده که بر کار حکومت ایران در زمینه ایجاد اختلال در جریان آزاد اطلاعات نظارت دارد.

کلام آخر

براساس نظر مقام معظم رهبری فضای مجازی پدیده و فضای جدیدی را پیش روی ما قرار داده است و شاید به همین خاطر باشد که ایشان اهمیت فضای مجازی را برابر با اهمیت انقلاب اسلامی تعبیر کردند.از این رو تشکیل شورای عالی فضای مجازی گام موثری برای پیگیری مطالبات رهبرمعظم انقلاب محسوب می شود. شورای عالی فضای مجازی در فراهم سازی مقدمات مهندسی حکمرانی در فضای مجازی موفق بوده است.
یک از موارد مورد تاکید رهبرانقلاب راه اندازی شبکه ملی اطلاعات است. این شبکه برای جمهوری اسلامی محدودیت ساز نیست بلکه زمینه بهره مندی از فرصت‌های بسیار بیشتری را فراهم می‌کند برخلاف ادعاهایی که در فضای مجازی مشاهده می شود، این شبکه پل بین ما و جهان است.یکی از تاکیدات مستمر مقام معظم رهبری نسبت به محتوای شبکه ملی اطلاعات است. تاکید ایشان صرفا قرار دادن «داده» روی این شبکه نیست بلکه منظور، محتوایی است که بتواند ارزش‌های الهی را در فضای مجازی به سکه رایج تبدیل کند.

اگر احکام صادر شده توسط مقام معظم رهبری در خصوص شورای عالی فضای مجازی را کنار هم قرار دهیم فوری ترین نیاز کشور، رسیدن به نقشه راه حکمرانی برای حرکت در فضای مجازی، از آن استخراج می شود. باید به نحوه و ابعاد و حضور گسترده مردم و بخش غیردولتی در قالب شرکت های دانش بنیان، چرخه اقتصاد و شیوه خلق خطوط تولید محتوا در نقشه راه حکمرانی پاسخ مناسبی یافت.

با همه این تفاسیر امید است تا در ادامه راه مسئولان بیشتر از پیش به مطالبات مقام معظم رهبری توجه کنند، که عمل به آنها آینده ای درخشان را برای ایران در حوزه فضای مجازی خواهد داشت