دسترسی ها

اعوذ بالله من الشيطان الرجيم

بسم الله الرحمن الرحيم

الحمد لله ربّ العالمين و صلّي الله علي جميع الأنبياء و المرسلين و الائمة الهداة المهديين سيّما خاتم الأنبياء و خاتم الأوصياء(عليهما آلاف التحية و الثناء) بهم نتولّي و من أعدائهم نتبرّءُ الي الله!

مقدم شما فرهيختگان, عالمان, انديشوران را گرامي مي‌داريم و از برگزاركنندگان اين همايش وزينِ بين‌المللي فضاي مجازي پاك، حق‌شناسي مي‌كنيم و از همه بزرگواراني كه با ايراد مقال يا ارائه مقالت بر وزن علمي اين همايش افزودند سپاسگزاريم. از ذات اقدس الهي مسئلت مي‌كنيم كه از همگان به «أحسن وجه» بپذيرد!

نكته اساسي در اين همايش آن است كه فضاي فرهنگ و فكر و انديشه, فضاي مجاز نيست، بلکه فضاي حقيقت است! خواه از ابزار حسّي به دست آيد يا از ابزار ماوراي حِسّ باشد. چيزي كه با انديشهٴ انديشوران در ارتباط مستقيم است، پيامي را به ذهن منتقل مي‌كند يا خصوصيّتي در نفس ايجاد مي‌كند، اين حقيقت است و نه مجاز! زيرا نه سيم حقيقت است تا بي‌سيم شود مجاز و نه چهرهٴ صفحه تلويزيون حقيقت است تا اگر چيزي بي‌صورت و بي‌تصوير بود مجاز شود؛ هر جا فكر است و انديشه است و انتقال فكر و انديشه و علم, حقيقت است. مستحضريد كه فضاي مجازي را با تطهير واقعي نمي‌شود پاك كرد؛ فضاي مجازي, طهارت مجازي مي‌خواهد، نه حقيقي و چون اين همايش در صدد طهارت و پاكيِ حقيقي است. بايد درست توجه كنيم كه فضا, فضاي حقيقت است نه مجاز! هر جا سخن از علم است حقيقت است و هر جا سخن از انديشه و ادراك و پيام علمي است حقيقت است.

مطلب دوم آن است كه آنچه ما به اين دستگاه‌ها مي‌سپاريم كه به ديگران منتقل كنند يا از دستگاه‌ها مي‌گيريم كه به خود ما منتقل شود، بايد بدانيم كه بيگانه نباشد! غيرت از برجسته‌ترين اوصاف انساني است، يك انسان غيور نه در حريم ديگري دخالت مي‌كند و نه بيگانه را اجازه مي‌دهد در حرم امن او دخالت كند. در درون ما حقيقتي نهفته است كه خدا آن را نهادينه كرده است. ذات اقدس الهي ما را همانند لوح نانوشته نيافريد، در درون ما اسرار حق و باطل, صدق و كذب, خير و شرّ و حُسن و قُبح و خلاصه بدي و خوبي تعبيه شده است كه فرمود: ﴿فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها﴾،[1] تمام سعي و كوشش ما اين باشد که چيزي را بپذيريم و مهماني را به درون خود راه دهيم كه با صاحب‌خانه هماهنگ باشد. فطرت ما جز حق و صدق و خير و حَسن را نمي‌پذيرد؛ باطل, كذب, شرّ و قبيح را نمي‌پذيرد. اگر كسي غيور بود و غيرت داشت, مطالبي كه با اصول ﴿فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها﴾ هماهنگ نبود، اين مهمان ناخوانده را راه نمي‌دهد؛ نه از كتاب, نه از كتيبه, نه از سيم نه از بي‌سيم, نه از زمين و نه از آسمان. معناي غيرت, غيرزدايي است؛ اين غيرت از اوصاف برجسته انساني است و غيور بودن از اوصاف خداي سبحان است كه انسان مؤمن بايد متخلّق به اخلاق الهي شود. سه عنصر اساسي اگر كنار هم ضميمه شدند غيرت تشكيل مي‌شود:

سه نگردد ابريشم ار او را ٭٭٭ پرنيان خواني و حرير و پرند[2]

حرير بخواني, ابريشم بخواني اين سه نيست، يك حقيقت است كه سه ضلع دارد. معناي غيرت اين است كه انسان در حريم غير وارد نشود و غير را به حريم خود راه ندهد؛ اين دو نفي در كنار يك امر اثباتي است، تا انسان هويّت خود را نشناسد, قلمرو هستي خود را نداند و حوزه وجودي خويش را نشناسد, مرحله عدم دخالت در كار ديگري و ديگري را راه ندادن براي او محقّق نخواهد شد; يعني آن دو ضلع مثلث, فرع بر هويّت‌شناسي است. قرآن كريم اول به ما آموخت كه هويّت انسان, آگاه است, عليم است, عقل است, عدل است, ﴿فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها﴾.

فرمود از اين محدوده بيرون نرويد و وارد غير حق و عدل نشويد، يك؛ بيگانه و غير حق و عدل را هم به اين حريم راه ندهيد، دو؛ پس اگر كسي هويّت و قلمرو هستي خود را شناخت كه موجودي است الهي و آسماني, بر اساس ﴿فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها﴾ علومي را خواه از آسمان و زمين فراهم مي‌كند كه مهماني باشد با صاحبخانه هم‌نوا و هماهنگ و هم‌آوا و چيزي را ياد بگيرد كه دانسته‌هاي او را تكميل كند. اينكه در بيان نوراني امير مؤمنان(سلام الله عليه) آمد كه انبيا آمدند تا علومي كه در درون انسان‌ها نهادينه شد را شكوفا كنند؛ يعني همين! مهماني را وارد حرم امن دل‌هاي مردم كنند كه با صاحب‌خانه هماهنگ باشد: «وَ يُثِيرُوا لَهُمْ‏ دَفَائِنَ‏ الْعُقُول‏».[3]

ما بكوشيم در فضاي آسماني يا زميني كه فضا, فضاي حقيقت است، در اين فضا جز حقّ نگوييم و جز خير نفرستيم و جز صدق نگوييم و جز حَسن ابلاغ نكنيم. ما بايد بدانيم كه دروغ هم جامعه را متزلزل مي‌كند, هم به نظام آسيب مي‌رساند. ما هر روز ببينيم كسي مطلب دروغي را نقل مي‌كند كه ديگري او را تكذيب مي‌كند، اين جامعه را متزلزل مي‌كند؛ ظلم از اين قبيل است, خيانت و اختلاس از اين قبيل است, ما هر چه بگوييم، ولي مردم طرز ديگر ببينند، آن اثر را نخواهد داشت. گفتنِ واعظ و شنيدن مستمع اگر هماهنگ نباشد اين بي‌اثر است.

مطلب مهم و اساسي آن است كه بيان نوراني امير مؤمنان(سلام الله عليه) اين است كه شما انديشوران بايد مردم را بشناسيد! درست است كه مردم حقّ رأي دارند و درست است كه رأي, حقّ مردم است; ولي مردم مصرف‌كنندهٴ حق نيستند، مردم مصرف‌كنندهٴ مال نيستند تا ما بگوييم اين مال را بايد درباره منافع مردم صَرف كرد؛ مردم حرفي براي گفتن دارند، مردم نگهبان و نگهدار نظام‌ هستند! دين دو حرف هماهنگ به ما آموخت: يكي اينكه فرمود نماز ستون دين است[4] تا مسائل عبادي ما در راستاي نماز صورت بگيرد كه زمزمه الهي و گفتمان با خداست؛ ديگری هم درباره مردم است؛ سخن نوراني امير مؤمنان علي‌بن‌ابي‌طالب(عليه أفضل صلوات المصلين) در عهدنامه‌اي كه براي مالك اشتر تنظيم فرمود، آن‌طوري كه در نهج‌البلاغه آمده اين است كه فرمود: مالك! «إِنَّمَا عِمَادُ الدِّيْنِ وَ جِمَاعُ الْمُسْلِمِيْن وَ الْعُدَّةُ للْأَعْدَاءِ الْعَامَّةُ مِنَ الْأُمَّةِ»[5] فرمود مالك! ستون دين مردم‌ هستند، ستون مصرف‌كننده نيست، ستون پيام سنگيني دارد كه بار سنگين خيمه دين روي دوش ستون است؛ بار اين مملكت روي دوش مردم است! بار نظام روي دوش مردم است! ما اگر بخواهيم فضاي پاك داشته باشيم, جامعه پاك, خانواده پاك, مؤسسات اداري پاك, فضای آموزشي پاك و فضای فرهنگي پاك داشته باشيم، بايد مردم را باور كنيم كه اينها ستون دين‌ و ستون نظام‌ می‌‌باشند و ستون را نمي‌شود بدون طهارت نگه داشت! ستون بايد طيّب و طاهر باشد! اگر نماز ستون دين است، حضور قلب لازمه آن است و اگر مردم ستون نظام هستند، معرفت راستين لازمه آن است.

ما در فضاي نوآوريمان كه چه تعبير به مجاز شود و چه تعبير به حقيقت شود كه در حقيقت فضاي حقيقي است، وقتي مي‌توانيم آن را پاك نگه بداريم كه آنچه در جامعه هست منعكس شود اولاً و خودش هم به جامعه بيايد جامعه را پاك نگه بدارد ثانياً و اين بر مدار عقل و محور عدل خواهد بود كه ـ ان‌شاءالله ـ اميدواريم همه مسئولان بزرگوار ما و عزيزاني كه در اين همايش وزين حضور فعّال و عالمانه داشتند، چنين باشند، چه اينكه ـ ان‌شاءالله ـ چنين هستند. مجدداً مقدم همه شما بزرگواران و انديشوران را گرامي مي‌داريم از خداي سبحان مسئلت مي‌كنيم كه نظام ما, رهبر ما, مراجع ما, دولت و ملت و مملكت ما را در سايه وليّ‌ خود حفظ بفرمايد!

روح مطهر امام راحل و شهدا را با اولياي الهي محشور بفرمايد!

خطر استكبار و صهيونيسم و تكفيري و سلفي و داعشي را به خود آنها برگرداند!

اين نظام وليّ عصر را تا ظهور آن حضرت از هر گزندي محافظت بفرمايد!

«غفر الله لنا و لكم و السلام عليكم و رحمة الله و بركاته

[1]. سوره شمس, آيه8.

[2]. ديوان اشعار هاتف اصفهانی؛ ترجيع بند، که يکی هست و هيچ نيست جز او.

[3]. نهج البلاغه, خطبه1.

[4]. دعائم الإسلام، ج‏1، ص133؛ «الصَّلَاةُ عَمُودُ الدِّين‏».

[5]. نهج البلاغه, نامه53.

متن پیام آیت الله جوادی آملی به دومین همایش ملی فضای مجازی پاک