در شگرد «مجادله برای مجادله» رسانه بیگانه دنبال آن است که ذهن مخاطب را هر روز با حاشیه هایی درگیر کند که از درون آن نوعی ترس از آینده و نگرانی از بی برنامگی جامعه بیرون بیاید.

گروه رسانه: یک سنت قدیمی ایرانی هست که خیلی هم سنت پسندیده ای است و آن هم آشتی دادن آدم هایی است که با هم اختلاف دارند. اما در حوزه رسانه، یک شگرد رسانه ای وجود دارد که دقیقا بر عکس عمل می کند، یعنی تلاش می کند تا اختلافات معمولی را به دعوا تبدیل کند، این شگرد رسانه ای را ”مجادله برای مجادله“ می گویند.

ذهن خبرنگار رسانه های بیگانه در این شگرد به دنبال قصه گویی است، یعنی همه تلاش اش را می کند تا حوادث غیرمرتبط را به گونه ای به یکدیگر ارتباط دهد و از میان آن دعوایی سیاسی درست کند. در شگرد ”مجادله برای مجادله“ رسانه بیگانه دنبال آن است که ذهن مخاطب را هر روز با حاشیه هایی درگیر کند که از درون آن نوعی ترس از آینده و نگرانی از بی برنامگی جامعه بیرون بیاید.

علیرضا داودی کارشناس‌ ارشد رسانه و علوم شناختی دراین باره، ضمن تشریح کارکرد رسانه‌ های فارسی زبان بیگانه درخصوص تکنیک ” مجادله برای مجادله “ گفت: این تکنیک یا به زبانی دیگر ”دعوا برای دعوا“ یکی از اتفاقاتی که رسانه های بیگانه براساس ان عمل می کنند برای اینکه مخاطب وادار شود به استفاده از محیط های مختلف برای اثبات دعوای خودشان در مواجهه با دعوای دیگران.

داودی افزود: حال آن دیگران می توانند دولت باشد و یا خیلی چیزهای دیگر، پس رسانه های بیگانه بنا بر عمل به این تکنیک، یک دعوا را به تصویر می کشند.

وی گفت: به عنوان نمونه معاون اول رئیس جمهور یک چیزی گفت، آن یکی چیزی دیگر می گوید، یک هنرمند دیگر مطلبی دیگر می گوید و این نماینده مجلس هم حرفی دیگر می زند، می بینیم اینها همه پراکنده است، جامعه اینها را در مواجهه با همدیگر نمی بیند.

این کارشناس ارشد رسانه ادامه داد: هر کدام موارد یاد شده را چهار مخاطب مجزا گفتند اما می بینیم رسانه این موارد را مونتاژ می کند و کنار هم می گذارد بگونه ای کنار هم قرار می گیرد که انگار فلان روزنامه ای که فلان حرف را زده، معاون اول رئیس جمهور در مواجهه با این روزنامه این حرف را زده، این نماینده مجلس آمده در مواجهه با این دو تا حرف دیگری زده، پس یک دعوایی میان اینها وجود دارد.

داودی کارشناس‌ ارشد رسانه و علوم شناختی با اشاره به اینکه البته رسانه های بیگانه راجع به مسائل ساده این عملکرد را ندارند گفت: آنها راجع به موضوعات استراتژیک، کاربردی و حیاتی کار می کنند، که بر همین اساس است که جامعه احساس می کند رسانه راست می گوید.

وی اظهارداشت: در صورتی که هیچ دعوایی صورت نگرفته در حالی که این رسانه ها فکت ها را گزینشی کنار هم می گذراند تا در ذهن مخاطب یک دعوا شکل بگیرد، پس مخاطب اتوماتیک می‌گوید حالا که دعواست، پس ما هم برویم دعوا.

داودی گفت: درپی استفاده از این تکنیک رسانه های بیگانه است که مخاطبِ دعوا، شروع می کند به دعوا برای موضوعی که اساساً دعوا نیست، حال چه اتفاقی می افتد؟ اینکه جامعه نسبت به آن مسئله ‌ای که بر سرش دعوا نبوده، دعوا می کنند.

این کارشناس ارشد رسانه تاکید کرد برای همین بسیاری از رویدادها در جامعه به همین صورت که گفته شد اتفاق می افتاد که ما این عملکرد رسانه ها را تکنیک ”مجادله برای مجادله“ می گوییم.

شگردهای رسانه ‌های بیگانه برای تغییر ذهن مخاطب فارسی زبان هر روز بیشتر می ‌شود، شناختن و درک این جنگ شناختی قسمتی از سواد رسانه‌ای مورد نیاز امروز ایران‌مان است.

اساسا علوم شناختی و رسانه چرا باید با یکدیگر پیوند داشته باشند و این پیوند با چه هدفی انجام می شود. علوم شناختی یک رشته میان رشته ای است که دربرگیرندگی بسیار زیادی دارد و قطعا رسانه ها هم با استفاده از این دانش می توانند در دستیابی به اهداف خود موفق تر عمل کنند.

رویکرد علوم شناختی، ارتباط میان رشته‌ای علوم ‌انسانی را برجسته‌تر کرده است، ارتباط میان رشته‌ای علوم جامعه ‌شناسی، مردم شناسی، رفتارشناسی، روان ‌شناسی و رسانه‌ های اجتماعی مورد توجه قرار دارد که در این میان یکی از حوزه‌های مورد توجه علوم ‌شناختی راهکارهای بهبود ایفای نقش ‌های اجتماعی رسانه ‌ها (فردی، گروهی، اجتماعی) در جریان‌ های اجتماعی معاصر است.

فضای نبرد رسانه ‌ای امروز را بر پایه علوم و فناوری ‌های شناختی است، با توجه به فضای نبرد رسانه ای این روزهای جهان، رسانه ها باید به علوم شناختی توجه ویژه کنند. رسانه اگر بخواهد افکار عمومی را جذب کند باید به تحلیل اطلاعات رسانه ‌های گروهی بپردازد، داده‌های به دست آمده از رسانه‌ ها و رفتار مردم در مواجه با آن‌ها می‌ تواند توسط علوم داده ( Science data ) مدل‌ های ریاضیاتی مورد تحلیل قرار گیرد و اطلاعات خوبی از آن‌ها استخراج می ‌شود که می ‌تواند به اصحاب رسانه بگوید انسان‌ها مجذوب چه محتواهایی می ‌شوند.

علوم شناختی افزایش شناخت انسان بر کارکردها و فیزیولوژی مغز را در بردارد و در واقع به شناخت انسان از ادراک می پردازد به طوری که با تکنیک، سیگنال مغز را فعال می‌کند، بنابراین رسانه ها برای اینکه پیام های شان را در ذهن مخاطبان شان تاثیرگذارتر کنند باید از علوم شناختی بهره گیری کرده و با این دانش آشنا باشند، البته همه رسانه‌ ها به صورت خودآگاه یا ناخودآگاه از علوم شناختی استفاده می کنند.

در حال حاضر کارکردهای رسانه با عصر اطلاعات و سرعت انتقال داده‌ها می ‌تواند هر کاری انجام دهد، ما بحث سمعی‌ بودن رسانه‌ ها، کثرت‌ پیام ‌هایی که مبادله می ‌شود و تاثیر پیام ‌ها در سطوح سنی مختلف از جمله شکل، زمان و مکان را داریم که به صورت ماتریسی درمی ‌آیند و می ‌توانیم به بهترین شکل و بدون اختلال ارسال پیام داشته باشیم و بتوانیم ارزش ‌ها را گسترش دهیم.

تا زمانی که ما حوزه شناختی را نشناسیم، نمی‌ توانیم اتفاقاتی را که رخ می ‌دهد درک کنیم چرا که انتخاب یک محتوا از میان هزاران محتوایی که در جریان است یا انتخاب یک جریان خبری برای نشر در مقابل سایر جریانات خبری که جاری است، نیاز به شناخت عمیق‌‌تری از انسان دارد و آن نظام انتخاب‌گر مغزی است.

علوم شناختی در کشورهای دیگر جهان هم مورد توجه بسیار است به طوریکه در حال حاضر دانشگاه ‌هایی در سراسر جهان علوم شناختی را با هدف دگرگون کردن جامعه خود به دانشجویان تدریس می‌کنند، با این وجود می توان به خوبی لزوم بهره گیری از علوم شناختی را در رسانه هم درک کرد.

مجموعه برنامه کوتاه ”روایت رنگ‌ها“  روایتی از تکنیک ‌های جنگ شناختی است که در شبکه رادیوییِ رادیو گفت و گو تولید و پخش می شود.

تکنیک ‌های رسانه‌ ای در دنیای امروز وارد فضای علوم شناختی شده است از این رو رادیو گفت و گو مجموعه برنامه‌ای ۹۰ قسمتی برای آشنایی مخاطبان با این تکنیک‌ ها را تدارک دیده است.

”روایت رنگ‌ها“ نام این مجموعه برنامه‌ی تخصصی در حوزه علوم شناختی با محوریت شگردهای رسانه‌ای در انحراف افکار عمومی است که ماموریت این شبکه، در جریان ‌سازی موثر بر نخبگان و کنشگران جامعه ایرانی را محقق کرده است.

این مجموعه برنامه که هر روز  هر روز ساعت ۱۱:۵۵ دقیقه از رادیو گفت و گو موج اف ام ردیف ۱۰۳٫۵ مگاهرتز پخش می شود و در قالب ساختارهای نوین طراحی و تولید شده، در هر قسمت و در گفت و گو با دکتر علیرضا داودی کارشناس مسائل رسانه و متخصص علوم شناختی، با رویکردی تخصصی و تحلیلی و با مصداق‌های عینی به افشای تکنیک‌ های رسانه‌ های بیگانه و معاند در جهت تخریب ذهن مرم ایران می پردازد.

  • منبع خبر : خبرگزاری فارس