همیشه سکوت به معنای رضایت نیست و سکون هم به معنای خستگی نیست. گاهی کاملا معکوس است و مخاطب در مواجه به محتوایی که به او داده می شود دچار یک خشم می شود و می خواهد در فرصت مناسب آن را رها کند.

حتما شما هم متوجه شده اید که رسانه های بیگانه همیشه تلاش می کنند یک زندگی موفق و پیشرو در خارج از ایران و یک زندگی راکد و غیرفعال در داخل کشور به تصویر کشیده شود. مخاطب ایرانی با این تصویرسازی چه باید بکند؟ و این پیام ها دنبال چه تاثیرگذاری است، اینجاست که شگرد ”حرف برای سکوت، حرکت برای سکون “ معنا پیدا می کند.

همیشه سکوت به معنای رضایت نیست و سکون هم به معنای خستگی نیست. گاهی کاملا معکوس است و مخاطب در مواجه به محتوایی که به او داده می شود دچار یک خشم می شود و می خواهد در فرصت مناسب آن را رها کند. حتی برنامه های تفریحی و سرگرمی در این رسانه ها در راستای این تاثیرگذاری سیاسی استفاده می شود. تبدیل گروهی که از زندگی خود راضی نیستند و می خواهد زندگی هچون زندگی دیگرانی که رسانه های بیگانه می گویند داشته باشند، در همین راستا قلمداد می شود.

علیرضا داودی کارشناس‌ ارشد رسانه و علوم شناختی در گفتگو با رادیو گفت وگو، ضمن تشریح کارکرد رسانه‌ های فارسی زبان بیگانه درخصوص تکنیک ” حرف برای سکوت، حرکت برای سکون “ گفت: یکی از تکنیک هایی که در حوزه علوم شناختی پُر کاربرد هست همین شگرد رسانه ای است که جزو تکنیک های بتاست.

داودی افزود: در بسیاری از مواقع رویدادها نزد رسانه های بیگانه به گونه ای تلقی می شود که مبنای آن  این است که اصل موضوع ثابت است اما فرعیات موضوع را که به آن  اضافه می کنند شما احساس می کنید که حرکت کردید یا باید حرکت کنید، در حالی که شما واقعا ثابت هستید، نه امکان جلو رفتن دارید نه امکان عقب رفتن، بیشتر یک تصور ذهنی اتفاق می افتد.

کارشناس‌ ارشد رسانه و علوم شناختی ادامه داد تکنیک ” حرف برای سکوت و حرکت برای سکون “ را اگر بخواهیم با مثالی توضیح دهی مانند این است که شما سوار یک ماشینی هستید و دارید حرکت می کنید، وقتی توقف می کنید یک ماشین دیگه کنار شما توقف می کند، این را  خیلی به کرات دیده اید، که وقتی ماشین کنار شما حرکت می کند، شما احساس می کنید در حال حرکت به عقب هستید، در حالی که آن ماشین شروع به حرکت می کند و شما در حالت سکون هستید.

داودی گفت: در واقع شما تصور حرکت رو به عقب ماشین را دارید در حالی که در جای خود سکون دارید.

کارشناس‌ ارشد رسانه و علوم شناختی با بیان اینکه بخش ابتدایی این تکنیک، یعنی “ حرف برای سکون “ یعنی چه ؟ افزود: در عملیات روانی عبارتی وجود دارد به عنوان شایعه ( ابهام ضرب در تکرار در حوزه شایعه ) در حوزه علوم شناختی بعضی وقت ها شما هر چه بیشتر افراد را وادار به حرف زدن می کنید یا به بیان دقیق تر هر چه شما بیشتر حرف می زنید ، مخاطب به سکوت بیشتری نیاز پیدا می کند ، برای اینکه درک کند آن حرفی را که شنیده است دقیقا چیست، حالا اگر در جنبه مثبت آن  استفاده بشود،  مخاطب سکوت می کند، برای  فکر کردن درباره مطالبی که شنیده است.

داودی ادامه داد اگر در جنبه منفی استفاده بشود ، سکوت می کند ، برای افزایش استرس و خشم درونی خویش، پس بنابراین خیلی وقت ها سکوت به منزله رسیدن به یک راهکار نیست یا برای تامل نیست، خیلی وقت ها سکوت می کنند که خشم بیشتری اتفاق بیافتد.

کارشناس‌ ارشد رسانه و علوم شناختی افزود: برای همین است که ملاحظه می کنید که در آن لحظه همه چیز ساکن و ساکت است  اما چند روز بعد یا یک هفته دیگر ، ناگهان منفجر می شود. (مثل فنر جمع شده است و یا به تعبیر دیگر مانند فنر آب خورده زنگ زده جمع شده است.)

داودی گفت: یعنی فقط بحث بر سر فشردگی و پتانسیل فنری نیست که همه چیز را تحمل کرده است بلکه امکان دارد شما دست خود را باز می کنید و در آن لحظه فنر جمع شده باز نشود و ناگهان آن زمانی که توقع ندارید این فنر باز شود، مانند مین های عمل نکرده است که امکان دارد شما خنثی کرده و بیرون آورده باشید اما به دلیل آب خوردگی و زنگ زدگی در آن لحظه عمل نمی کند، اما ناگهان در زمانی که شما فکر نمی کنید، عمل می کند.

کارشناس‌ ارشد رسانه و علوم شناختی تاکید کرد پس تکنیک ” حرف برای سکوت و حرکت برای سکون “ برای عمل مخاطب در زمانی است که شما فکر نمی کنید و پیش بینی نمی کنید اتفاق می افتد.
آقای داودی ادامه داد این موضوع کجا رخ می دهد آن جایی که رسانه هایی مانند بی بی سی و دیگران الگودهی می کنند، مانند برنامه صد زن که بی بی سی کار می کند،  دائما به مخاطب خود الگو می دهد.

او گفت: یا مانند هدفی که در برنامه بفرمایید شام من و تو طراحی می کنند و به تصویر می کشند که ببینید زندگی مرفه یعنی این و شما در حال پسرفت و سکون هستید شما سکوت می کنید او دارد حرف می زند و شما دارید سکوت می کنید.

کارشناس‌ ارشد رسانه و علوم شناختی افزود: یا خطاب به مخاطب می گویند ببینید اینها حرکت کردند آمدن اروپا، حجاب، اعتقادات و همه چیز را کنار گذاشتند، ببینید به چه نقطه ای رسیدند،  هزار دلار یا هزار یورو هم جایزه می گیرند.

داودی گفت: اینجاست که مخاطب احساس می کند بغل دستی در حال حرکت کردن است و خود تصور حرکت دارید اما نگاه می کنید می بینید ثابت هستید، پس بیشتر دچار استرس می شوید، حالا این استرس مکرر جمع  می شود ناگهان در یک واقعه ای آشکار می شود، حالا این واقعه می تواند هر چیزی باشد، یک اعتراض ساده نفتی یا یه اعتراض ساده بنزینی و هر چیزی می تواند تلقی شود، بنابراین مخاطب را آماده سازی می کنند برای رسیدن به آن مقطعی که نیاز دارند.

شگردهای رسانه ‌های بیگانه برای تغییر ذهن مخاطب فارسی زبان هر روز بیشتر می ‌شود، شناختن و درک این جنگ شناختی قسمتی از سواد رسانه‌ای مورد نیاز امروز ایران‌مان است. بنابراین رسانه ‌ها تلاش می کنند مطابق اهدافی که دارند در این فرآیند دخالت کنند. ایجاد، تغییر یا تقویت باورها، از کارکردهای رسانه ها در همراه سازی مخاطبان است.

مجموعه برنامه کوتاه ”روایت رنگ‌ها“  روایتی از تکنیک ‌های جنگ شناختی است که در شبکه رادیوییِ رادیو گفت و گو تولید و پخش می شود.

تکنیک ‌های رسانه‌ ای در دنیای امروز وارد فضای علوم شناختی شده است از این رو رادیو گفت و گو مجموعه برنامه‌ای ۹۰ قسمتی برای آشنایی مخاطبان با این تکنیک‌ ها را تدارک دیده است.
”روایت رنگ‌ها“ نام این مجموعه برنامه‌ی تخصصی در حوزه علوم شناختی با محوریت شگردهای رسانه‌ای در انحراف افکار عمومی است که ماموریت این شبکه، در جریان ‌سازی موثر بر نخبگان و کنشگران جامعه ایرانی را محقق کرده است.

این مجموعه برنامه که در قالب ساختارهای نوین طراحی و تولید شده، در هر قسمت و در گفت و گو با دکتر علیرضا داودی کارشناس مسائل رسانه و متخصص علوم شناختی، با رویکردی تخصصی و تحلیلی و با مصداق‌های عینی به افشای تکنیک‌ های رسانه‌ های بیگانه و معاند در جهت تخریب ذهن مرم ایران می پردازد.

  • منبع خبر : خبرگزاری فارس