در فضای پر التهاب خبری، ناگهان از سوی منبع نامشخص خبری اعلام می شود که همه چیز را تحت تاثیر قرار می دهد. این آمار و تحلیل ها از سوی هیچ منبع رسمی و مشخصی تایید نشده است، اما افکار عمومی را به خود جلب می کند!

در چند سال اخیر برخی شورش ها و اعتراض ها را در کشور شاهد بودیم. این اتفاق ها برای رسانه های بیگانه منبع تمام نشدنی خبر بودند. همزمان صدها نفر به عنوان تفسیرگر و شاهد عینی از داخل و خارج کشور در این رسانه ها سربرآوردند. در این فضای پر التهاب خبری، ناگهان از سوی منبع نامشخص خبری اعلام می شود که همه چیز را تحت تاثیر قرار می دهد.
این آمار و تحلیل ها از سوی هیچ منبع رسمی و مشخصی تایید نشده است اما مخاطب تشنه شنیدن را همراه خود می کند. در اینجاست که رسانه های بیگانه با شگرد ”صدای غایب“ نتیجه دلخواه را به ذهن منتقل می کنند. این شگرد رسانه ای دقیقا چه می کند.

علیرضا داودی کارشناس‌ ارشد رسانه و علوم شناختی ، ضمن تشریح کارکرد رسانه‌ های فارسی زبان بیگانه درخصوص تکنیک ” صدای غایب “ گفت: تکنیک صدای غائب نگاه ویژه دارد به آن شرایطی که یک متد برای بهم ریختن همه ی الگوریتم های سیاسی ، اجتماعی ، اقتصادی و امنیتی در جامعه به کار می رود و این مدل و متد سرشناسا و فاش ندارد.

داودی افزود: بنابراین صدای غائب یک صدا یا یک ندا یا یک برنامه ایست که به گوش جامعه رسانده می شود اما منبع مشخص نیست ، مشخص نبودن منبع ، مجهول بودن منبع صدور پیام ، تفسیرپذیر می کند ، مرجع پذیر می کند و مصادره به مطلوب شدن را توسط مخاطب مهیا می کند ، برای همین است ، ناگهان یک تز صدتا صاحب پیدا می کند چرا ؟ چون  صدای غائب طراحی شده است.
کارشناس‌ ارشد رسانه و علوم شناختی ادامه داد پس بنابراین وقتی که یک موضوع هزاران متولی پیدا می کند هزاران مسئول پیدا می کند و هر مسئول خودش را موظف و مکلف به عملیات سازی این مساله می نماید ، حالا چقدر تحریف می شود و یا چقدر نمی شود را کاری نداریم ، چون در طول مسیر قابل بیان است ، اما در حوزه تکنیک صدای غایب یعنی جامعه صدایی را بشنود که منبعش مشخص نیست.

داودی گفت: بنابراین تحت عنوان منبع مجهول تکرار ضرب در ابهام ، بحث تولید شایعه را مطرح می کند.

او ادامه داد در حوزه صدای غائب شما یکی از تکنیک های خیلی مهمی که می توانید داشته باشید اینکه در شکل دهی کلونی های اعتراضی به نقل از امرالله خان در شیراز تجمع شد صد نفر کشته شدند ، به نقل از فلانی در مشهد ، در اعتراض به شیراز که تجمع شده بود ،  پای کار ۲۰ نفر کشته شدند، منبع این خبرها کجاست ؟ معلوم نیست ، فرآورده چیست ؟ کشته ها را ببینید ، معلوم نیست.
کارشناس‌ ارشد رسانه و علوم شناختی گفت: حالا در این صدا ، رسانه هر چقدر قدرتمند یا دارای مرجعیت بیشتری نزد مخاطب باشد کمتر مورد پرسش و پرس و جو قرار می گیرد که این صدا چه کسی است که این پیام را می دهد ، از کجا این پیام در حال انتقال است ؟ هر چقدر این رسانه مرجعیت بیشتری داشته باشد سوالات کمتری از آن پرسیده می شود بنابراین پذیرش صدای غائب توسط مخاطب راحت تر است.

داودی تاکید کرد: معمولا جاهایی که بخواهند یک جامعه را نابود کنند می گویند ما گفتیم و دیالوگ می کنند و صاحب دیالوگ را حذف می کنند ، فقط یک صدایی پخش می شود و صاحب این صدا غائب است.

شگردهای رسانه ‌های بیگانه برای تغییر ذهن مخاطب فارسی زبان هر روز بیشتر می ‌شود، شناختن و درک این جنگ شناختی قسمتی از سواد رسانه‌ای مورد نیاز امروز ایران‌مان است. بنابراین رسانه ‌ها تلاش می کنند مطابق اهدافی که دارند در این فرآیند دخالت کنند. ایجاد، تغییر یا تقویت باورها، از کارکردهای رسانه ها در همراه سازی مخاطبان است.

مهمترین کارکرد علوم شناختی در حیطه شیوه ‌های تولید محتوا برای جنبه ‌های اثرگذاری بیشتر بر مخاطب و انتخاب مجراهای انتقال پیام با توجه به دگرگونی‌هایی که در فضای مجازی و وسایل ارتباط جمعی و تمرکز بر رسانه‌ها و نحوه گزینش‌ آنها است. با توجه به فرهنگ، قابلیت‌های ادراکی و شناختی آن جامعه و بخش بسیار مهمتر که توجه به مخاطب است برای دریافت آثار هنری، تجزیه‌ و تحلیل براساس شناخت ادراکی و مسائل مرتبط با قواعد هنری که سه حیطه کاملا به هم پیوسته اما مجاز از علوم شناختی هستند که در حیطه رسانه خیلی کار دارند.

اگر شخصی به صورت ناآگاهانه در معرض رسانه قرار گیرد با توجه به اینکه شناخت ذهنی از رسانه ندارد و شخص منفعل عمل می‌ کند باعث می ‌شود رسانه برای او تصمیم بگیرد و کاری انجام دهد که رسانه به شخصیت او شکل دهد، علوم شناختی به ما کمک می‌ کند چطور و چگونه با رسانه مواجه شویم.

مجموعه برنامه کوتاه ”روایت رنگ‌ها“  روایتی از تکنیک ‌های جنگ شناختی است که در شبکه رادیوییِ رادیو گفت و گو تولید و پخش می شود.

تکنیک ‌های رسانه‌ ای در دنیای امروز وارد فضای علوم شناختی شده است از این رو رادیو گفت و گو مجموعه برنامه‌ای ۹۰ قسمتی برای آشنایی مخاطبان با این تکنیک‌ ها را تدارک دیده است.
”روایت رنگ‌ها“ نام این مجموعه برنامه‌ی تخصصی در حوزه علوم شناختی با محوریت شگردهای رسانه‌ای در انحراف افکار عمومی است که ماموریت این شبکه، در جریان ‌سازی موثر بر نخبگان و کنشگران جامعه ایرانی را محقق کرده است.

این مجموعه برنامه که در قالب ساختارهای نوین طراحی و تولید شده، در هر قسمت و در گفت و گو با دکتر علیرضا داودی کارشناس مسائل رسانه و متخصص علوم شناختی، با رویکردی تخصصی و تحلیلی و با مصداق‌های عینی به افشای تکنیک‌ های رسانه‌ های بیگانه و معاند در جهت تخریب ذهن مرم ایران می پردازد.

  • منبع خبر : خبرگزاری فارس