گاهی هیچ شباهتی میان گلایه داخلی و حمله خارجی به قانون جوانی نیست، اما یک ارتباطات روانی ایجاد می شود. اینجا دقیقا از شگردی استفاده شده که به آن «نقض توافقی، نقص مشهود، رضایت پایدار» می گویند.

قانون مهمی در ایران تصویب می شود که جوانی جمعیت نام دارد. برخی از مردم گله دارند که  مشکلات اقتصادی مهمترین علت ازدواج نکردن و فرزندآوری است. آن سوی آب هم در رسانه های بیگانه مخالفان این طرح فعال می شوند اما از نگاه خودشان…! در واقع هیچ شباهتی میان این گلایه داخلی و آن حمله خارجی به قانون جوانی نیست اما یک ارتباطات روانی ایجاد می شود. اینجا دقیقا از شگردی استفاده شده که به آن ”نقض توافقی، نقص مشهود، رضایت پایدار“ می گویند.

البته این همراهی مشترک همان ابتدای بحث است. در ادامه لازم نیست شباهتی باشد. رسانه  مرکز تحول می شود و ادبیات گفتگو با مخاطب را او پیش می برد و به هر کجا می خواهد می کشاند.

علیرضا داودی کارشناس‌ ارشد رسانه و علوم شناختی ، ضمن تشریح کارکرد رسانه‌ های فارسی زبان بیگانه درخصوص تکنیک ”نقض توافقی، نقص مشهود، رضایت پایدار“ گفت: این تکنیکی است که در مسیر نیاز، انتظار و ضرورت در مخاطب هر کدام از این ها را، به یک تعریفی متصل می کند، معمولا نیاز در مخاطب در حوزه علوم شناختی تحت عنوان نقص توافقی تلقی می شود به این معنا که طبق یک توافقی با مخاطب ، رسانه با خود مخاطب یک توافقی می کند توافق بر سر نقض خیلی موضوعات که وارد مرحله انتظار می شود ، انتظار عمدتا نقص مشهود ایجاد می کند ، یعنی انتظاراتی که دچار نقیصه های جدی می شوند و این نقیصه ها کاملا مشهود است.

داودی افزود: عوامل و متغیرهایی که این نقیصه ها را ایجاد می کنند به نحوی مشهود می شوند که بعدا به عنوان یکی از شروط آن توافق هایی که بر سر نقص کردن ها اتفاق می افتد و نهایتا به یک رضایت پایدار که نقص اتفاق افتاده می رسد.

کارشناس‌ ارشد رسانه و علوم شناختی ادامه داد: وقتی که نقض رخ می دهد مخاطب به یک رضایتی می رسد ، این رضایت ۲ وجه دارد یا برای حل آن نقضی که توافق کرده بود و نقضی که رویت می شود و یا اساسا قیام برای برهم زدن آن نقضی که اتفاق افتاده بود و توافق شده بود و نقصی که مشهود شده بود پس بنابراین در حوزه رضایت پایدار و علوم شناختی مخاطب را به صورت خیلی عامیانه ابتداء به ساکن وارد مرحله نق زدن مستمر می کند ، پس این تکنیک سه‌گانه ”نقض توافقی، نقص مشهود و رضایت پایدار“ مساله بر سر نق زدن نسبت به یک پارامتر می باشد، نق زدن معمولا چون توسط مخاطب یکطرفه است و رسانه می تواند این یکطرفگی را تشدید کند و پاسخی دریافت نمی کند، این نق زدن، برآن نقضه موثر خواهد شد، نقص را بیشتر می کند و رضایت نسبت به این فرآیند را پایدار می کند.

داودی گفت: کجا اتفاق می افتد؟ آنجایی که معمولا یک رسانه شروع می کند راجع به انواع و اقسام موضوعات مباحث بی ربط و بی دلیل را مطرح کردن و اینها را با همدیگر مرتبط می کند.

کارشناس‌ ارشد رسانه و علوم شناختی ادامه داد: مثلا قیمت خودرو، مرغ، گوشت و لبنیات بالا رفت، با مخاطب توافق می کند از این به بعد هر قیمتی رفت بالا ما اطلاع رسانی می کنیم، ما یک چیز را نقض می کنیم، آن هم  فهم مخاطب است، حال این قیمت ها افزایش داشته است، به رسانه بیگانه چه ربطی دارد…! درصورتیکه رسانه معاند می گوید حقوق تو را نقص کردند، درصورتیکه در اطلاع رسانی به تو نقص ایجاد می کنند پس رضایت میان رسانه معاند و مخاطب منجر به نق زدن می شود.

داودی افزود: بسیاری از برنامه های گفتگو محور رسانه معاند که  انجام می دهند و اصلا سر و ته ندارند و فقط راجع موضوعات مختلف مانند حقوق زنان، حقوق کودکان کار، اعتصاب در فلان جا و… این ها همه اتفاقاتی است که راجع به آن نق زده می شود و منجر به اعتصاب در گوشه ای می شود! اعتصاب تمام شده، حل و فصل شده، رسانه معاند همچنان در حال نق زدن است و مخاطب را خشنود می کند چون رسانه اسباب نق زدن مجدد را  فراهم کرده است، پس مخاطب رضایت دارد از آن نقصی که صورت گرفته و به آن پرداخته می شود.

کارشناس‌ ارشد رسانه و علوم شناختی گفت: در حوزه عملیات روانی به آن شرطی سازی می گویند اما در حوزه عملیات شناختی ایجاد رضایت پایدار اگر مثبت باشد ایجاد رضایت مثبت،  اگر منفی باشد ایجاد رضایت منفی گفته می شود.

شگردهای رسانه ‌های بیگانه برای تغییر ذهن مخاطب فارسی زبان هر روز بیشتر می ‌شود، شناختن و درک این جنگ شناختی قسمتی از سواد رسانه‌ای مورد نیاز امروز ایران‌مان است. بنابراین رسانه ‌ها تلاش می کنند مطابق اهدافی که دارند در این فرآیند دخالت کنند. ایجاد، تغییر یا تقویت باورها، از کارکردهای رسانه ها در همراه سازی مخاطبان است.

مجموعه برنامه کوتاه ”روایت رنگ‌ها“  روایتی از تکنیک ‌های جنگ شناختی است که در شبکه رادیوییِ رادیو گفت و گو تولید و پخش می شود.

تکنیک ‌های رسانه‌ ای در دنیای امروز وارد فضای علوم شناختی شده است از این رو رادیو گفت و گو مجموعه برنامه‌ای ۹۰ قسمتی برای آشنایی مخاطبان با این تکنیک‌ ها را تدارک دیده است.

”روایت رنگ‌ها“ نام این مجموعه برنامه‌ی تخصصی در حوزه علوم شناختی با محوریت شگردهای رسانه‌ای در انحراف افکار عمومی است که ماموریت این شبکه، در جریان ‌سازی موثر بر نخبگان و کنشگران جامعه ایرانی را محقق کرده است.

این مجموعه برنامه که در قالب ساختارهای نوین طراحی و تولید شده، در هر قسمت و در گفت و گو با دکتر علیرضا داودی کارشناس مسائل رسانه و متخصص علوم شناختی، با رویکردی تخصصی و تحلیلی و با مصداق‌های عینی به افشای تکنیک‌ های رسانه‌ های بیگانه و معاند در جهت تخریب ذهن مرم ایران می پردازد.

  • منبع خبر : خبرگزاری فارس