دسترسی ها

حسن خجسته از اساتید حوزه ارتباطات و رسانه معتقد است فضای مجازی فنی نیست و محتوای آن باید در دست افرادی باشد که ادراک اجتماعی گسترده‌ای دارند.

پنجمین همایش بین‌المللی مدیریت رسانه صبح امروز با حضور حسین انتظامی (دبیر کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات )، سید مرتضی موسویان (رئیس مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت ارشاد)، جمعی از اساتید حوزه ارتباطات و رسانه نظیر حسن خجسته، باقر ساروخانی، محسن بنی‌هاشمی و احمد مسجد جامعی، حجت‌الاسلام دعایی و … در سالن همایش‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.

** بشیر: هدف این همایش توجه به خانواده است

بنا بر این گزارش، در ابتدای این مراسم «حسن بشیر» مدرس رسانه در سخنانی مراحل اجرایی توجه به فعال سازی سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی در کشور را در سه مرحله شناخت، توانمندسازی و تفکر انتقادی دانسته و تاکید کرد که برای تحقق مرحله شناخت نیازمند فهم، تحلیل، ارزیابی و انتخاب آگاهانه هستیم.

رئیس هیئت علمی همایش مرحله توانمندسازی را مرحله‌ای دانست که نیازمند آموزش، توانایی دسترسی، مهارت سازی و تعامل فعال دانسته و مرحله تفکر انتقادی را یکی از مهم‌ترین مراحل در این فرایند دانسته که نیازمند یادگیری شیوه‌های تفکر، توانمندسازی انتقادی، پرسشگری انتقادی، تفکیک انتقادی است.

استاد تمام دانشگاه امام صادق (ع) ادامه داد: توجه به دو نگاه مثبت گرا و آسیب گرا در رابطه با فضای مجازی برای ارتقای سطح بهره مندی از فناوری‌های جدید و نیز به حداقل رساندن خطرات و آسیب های فردی و اجتماعی بسیار مهم است و بدون توجه عملی به این دو دیدگاه تحقق فضای مفید، ایمن و سالم در فضای مجازی دچار چالش‌های جدی خواهد شد.

وی در ادامه سخنرانی‌های خود بیان داشت: برای مطالعات عالی باید طراحی سیاست گذاری همه جانبه انجام شود و همچنین برنامه‌های اجرایی مؤثر در این رابطه تدوین شود. یونسکو برای جریان سازی سیاستگذاری در این زمینه بر پنج حوزه مهم سیاستگذاری های سواد رسانه و اطلاعاتی، سیاستگذاری های رسانه ای، سیاستگذاری های اطلاعاتی، سیاستگذاری های آموزشی و سیاستگذاری های ICT تاکید دارد که باید در طراحی سیاست ها در این زمینه مورد توجه قرار گیرند.

بشیر تاکید کرد که یکی از اهداف مهم این همایش توجه به حوزه خانواده و فعال سازی هر چه بیشتر آن در رابطه با سواد رسانه ای و اطلاعاتی است. در این زمینه جریان گفتمانی خوبی صورت گرفته که در نتیجه فعالیت های جمعی بسیاری از استادان، پژوهشگران، دانشجویان و علاقمندان و خانواده ها در کنار دولتمردان بوده که شاخص های آن راه اندازی همایش دوم، تالیف و ترجمه کتاب های متعدد، راه اندازی کارگاه ها و جلسات آموزشی، تولید مقالات متعدد، انجام پژوهشهای گوناگون و فعالیت های قابل توجه رسانه ها از جمله رسانه ملی به موضوع سواد رسانه ای و اطلاعاتی است.

وی تاکید کرد که در همایش دوم همکاری ۲۴ وزارتخانه، پژوهشگاه، دانشگاه، رسانه، سازمان و انجمن، برگزاری ۳ نشست علمی در تهران، تشکیل ۱۳ دبیرخانه استانی، برگزاری ۴ همایش استانی، دریافت ۳۱۵ مقاله که رشد ۹ درصدی در این زمینه نسبت به همایش اول سواد رسانه‌ای را نشان می‌دهد، بیانگر توجه وسیع جامعه به موضوع سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی است.

رئیس اسبق دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) تاکید کرد که همایش دوم گام‌های اساسی برای بین المللی کردن همایش برداشته و از جمله فعالیت‌ها در این زمینه: سخنرانی روسای دفاتر و خبرنگاران خارجی کشورهای اسپانیا، ژاپن، لبنان، فرانسه و روسیه در موضوع همایش، رایزنی با دانش آموزان مدرسه بین الملل برای ارائه مقالات انگلیسی زبان، ارسال فراخوان همایش برای کشورهای عضو اکو، برگزاری جلسات و رایزنی با نماینده اکو و همچنین ملاقات با سفیر پاکستان، و نیز دریافت ۶ مقاله از اساتید کشورهای ترکیه، مالزی و انگلستان بوده است.

وی در پایان ضرورت‌ها و خلاءهای موجود و نیز افق‌های پیش رو در رابطه با موضوع سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی را مطرح و محورهای گفتمان سواد رسانه‌ای باید جهت‌گیری مردمی و ملی پیدا کند، سواد رسانه‌ای باید به یک گفتمان علمی- کاربردی تبدیل شود، پرهیز از کالاسازی سواد رسانه‌ای و بازاری شدن آن با طرح مباحث کم اهمیت، برنامه ریزی برای جلوگیری از انحراف در فهم واقعی سواد رسانه‌ای و آموزش‌های صحیح، اضافه کردن یک واحد درس اختیاری با موضوع سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی در دانشگاه‌ها، حمایت از پژوهش‌ها و پایان‌نامه با موضوع سواد رسانه ای و اطلاعاتی،  تبدیل دبیرخانه همایش سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی به مرکز آموزش های دائمی و چند بعدی سواد رسانه ای و اطلاعاتی و برنامه ریزی و مطالبه‌گری جهت گفتمان سازی سواد رسانه‌ای در کشور را مورد مطالعه قرار داد.

** پرداختن به مقطع پیش دبستانی و دبستان

«محمد صادق افراسیابی»، دبیر همایش سخران بعدی این مراسم بود که ضمن ابراز امیدواری از اینکه امروز میزبان معلمان هستند، گفت: در همایش اول نیز میزبان معلمان مقطع متوسطه بودیم، اما چون درباره رژیم مصرف حرف می‌زنیم، پس باید به مقطع پیش دبستانی و دبستان بپردازیم.

وی ادامه داد: معتقدیم این معلم‌ها مقام اصلی هستند و گاهی آموزه‌های سواد رسانه‌ای با شیوه‌های حال حاضر مدیریتی رسانه‌ای در تضاد است، اما رسانه‌ها نشان دادند که می‌خواهند تغییر کند.

«مسعود ثقفی»، سخنگوی آموزش و پرورش استان تهران با بیان اینکه سواد رسانه‌ای بهترین نام برای این همایش است، افزود: همکاران ما در سواد رسانه‌ای​ فعال خواهند بود و باید این مبحث را به مقطع آموزش ابتدایی نیز ببریم.

** انتظامی: باید بتوانیم از حوزه سواد رسانه‌ای بهره برداری بیشتری داشته باشیم

پس از آن نیز «حسین انتظامی» قائم مقام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در سخنانی کوتاه با موضوع سواد رسانه‌ای گفت: چندین سال پیش روی سیاست‌های راهبردی نظام در رسانه تحقیق‌هایی صورت گرفت. با توجه به اینکه فضای مجازی هم دارای فرصت و هم تهدید است، وقتی سواد رسانه ای توسعه یابد، آحاد مردم در زمینه بهره برداری از این فضا، با اطلاع و آگاهی بیشتر وارد می‌شوند و از جنبه های فرصت آن بهره برداری می‌کنند.

وی با بیان اینکه محور این همایش حوزه خانواده است، اظهار داشت: سواد رسانه‌ای امسال توسعه بیشتری یافته است چرا که دستگاه‌های مختلف، دانشگاه ها، مراکز پژوهشی و رسانه‌ها در این همایش نقش آفرینی کردند و نوعی هم افزایی ایجاد شده که امیدوارم منشاء اثر باشد.

انتظامی در ادامه نیز گفت: وقتی از سواد رسانه‌ای سخن می‌گوییم، بیشتر جنبه‌های صیانت بخش آن را مورد توجه داریم. فضای مجازی می‌تواند فرصت خوبی باشد به شرط آنکه بتوانیم از حوزه سواد رسانه‌ای بیشتر بهره برداری کنیم.

انتظامی ادامه داد: حدود ۳-۴ سال گذشته در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام در زمینه سیاست‌های راهبردی نظام در حوزه رسانه کار می‌شد، چند محور مطرح شد بر این اساس که چون سواد رسانه‌ای جنبه صیانت بخش دارد، باید هر چه بیشتر به آن توجه شود، به همین دلیل می‌تواند به عنوان سیاست‌های راهبردی در حوزه رسانه تلقی شود.

 در ادامه پنجمین همایش بین المللی مدیریت رسانه در حضور جمعی از اساتید حوزه رسانه از جمله دکتر حسن خجسته، موسویان، ضیایی پرور، بنی هاشمی و بشیر از برخی دانشجویان این حوزه تقدیر شد و رساله دکتری آنها مزین با جایزه‌ دکتر ساروخانی به آنها اهدا شد.

** ساروخانی:‌ رساله‌های دکتری نباید انتزاعی باشند

پس از آن نیز باقر ساروخانی ضمن تشکر از افرادی که چنین اندیشه‌ای ایجاد کردند، عنوان داشت: امیدوارم این اندیشه و برگزاری چنین مراسمی پایه‌گذاری برای انگیزه دانشجویان عزیز ما باشد‌.

وی ادامه داد: دانشجویان بدانند با این مشخصات و رساله‌هایی که در آن ابداع وجود دارد ادامه‌دار باشد. رساله‌ها نباید انتزاعی باشند و باید بتوانند دردی از جامعه ما را درمان کنند.

** موسویان: برای تعیین ممیزی در شهروندان باید به آموزش سواد رسانه‌ای کمک کنیم

 «مرتضی موسویان» رئیس فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال، ضمن اشاره به «روز جهانی علم» درباره اهداف یونسکو، گفت: اهدافی از طرف یونسکو طراحی شده که می‌توان به تقویت آگاهی عمومی درباره نقش صلح‌آمیز و پایداری علم برای جوامع، ترویج همبستگی ملی و بین‌المللی برای فعالیت مشترک کشورها در توسعه تجدید و تعهد ملی و بین‌المللی برای استفاده از علم به نفع جوامع، توجه به چالش‌های موجود در راه توسعه علمی و حمایت از تلاش‌های علمی اشاره کرد.

وی ادامه داد: در چین توسعه سواد رسانه‌ای در نظر گرفته است. چین قدرت اقتصادی جهان است که پیشرفت خود را از مسیر ارتقاء سواد رسانه‌ای می‌بیند. اگر کشوری به دنبال ارتقاء است، باید به سواد رسانه‌ای توجه کند. آموزش سواد رسانه‌ای را نمی‌توان از همبستگی اجتماعی، ارزش فرهنگی و پیشرفت تکنولوژی جدا دانست. چین به کاربردی بودن نیز اهمیت می‌دهد و می‌خواهد این مسئله را اعمال کند که زمانی که افراد از سواد رسانه‌ای بهره‌مند شدند، بتوانند جذب بازار کار شوند.

موسویان در ادامه صحبت‌های خود افزود: رشد نمایی سواد رسانه‌ای در همه کشورها وجود دارد. برخی نیز از سواد رسانه‌ای در محتوای درسی خود استفاده کرده‌اند. نزدیک به ۱۰۰ دانشگاه در چین به آموزش تکنیک و روش‌های جدید برای ساختار سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی می‌پردازند. همچنین وظیفه دولت‌ها ایجاد زیرساخت‌های لازم برای رشد رسانه است و شهروندان نیز باید این نیاز را احساس کنند که از ابزاری که در اختیارشان است استفاده کنند. اولین کشوری که به سواد رسانه‌ای پرداخت کانادا است که به نظرم شروع سواد رسانه‌ای با معلمان نوآور رقم می‌خورد. باری دانکن اولین بار سواد رسانه ای را در درس‌های خود به کار برد و انجمن سواد رسانه ای را در سال ۱۹۷۰ ایجاد کرد.

وی در ادامه بیان داشت: در اروپا همزمان با کانادا یک برنامه آموزش سواد رسانه‌ای ایجاد شد. در آسیا نیز برخی کشورها مانند ژاپن می‌خواستند مثل کانادا پیش بروند اما در کانادا هر استان به طور جداگانه به سواد رسانه‌ای توجه می‌کرد. این در حالی است که در ژاپن دولت این کار را از طریق برنامه‌های درسی انجام داد. همچنین در چین بیش از یک دهه است که برای گسترش سواد رسانه‌ای حمایت دولت به وجود آمده است و همکاری دانشگاه با مدارس در این راستا شروع شده است. باید به آموزش سواد رسانه‌ای کمک کنیم که تعیین ممیزی در شهروندان به وجود بیاید.

** خجسته: فضای مجازی باید دست افرادی باشد که درک صحیحی از اجتماع دارند

«حسن خجسته» در ادامه این مراسم طی سخنانی گفت: نهادها و سازمان‌ها ذاتا مستبد هستند و علتش هم روابط رسمی آنهاست اما خانواده تنها نهادی است که عاطفی و احساسی است.

وی ادامه داد: در خانواده زن‌ها نقش ویژه‌ای دارند و به محض اینکه زن نقش همسری پیدا کرد تمامی وظایف او تغییر می‌کند و مردها تکوینا درباره امور بیرون از خانواده متمرکز هستند.
وی با اشاره به مشکلاتی که در حوزه رسانه وجود دارد، گفت: چند مشکل در رسانه داریم که باید برطرف شود. سه ذی نفع در فضای مجازی وجود دارد. همه عالم، شرکت‌های ذی نفع و فرد. همه ما در فضای مجازی به دنبال آزادی بی‌انتها هستیم.

وی درباره وجود تلگرام در ایران نیز بیان داشت: تلگرام حاضر نبود تن به حاکمیت دهد و به عقیده من باید حذف می‌شد. فضای مجازی فنی نیست که توسط افرادی که فقط تحصیلاتی در زمینه فنی دارند اداره شود، بلکه باید در دست افرادی باشد که ادراک اجتماعی گسترده‌ای از فضای رسانه دارند.

بخش بعدی این مراسم به رونمایی از کتاب سواد آموزی در فضای مجازی اختصاص یافت. در این بخش اساتید رسانه حاضر در این مراسم از کتاب مورد نظر رونمایی کردند.

** اسعدی: هدف از برگزاری همایش، تجلی دانش و تجربه اساتید است

«محمود اسعدی» دبیر همایش مدیریت رسانه نیز در صحبت‌هایی بیان داشت: اعتماد سرمایه اصلی هر رسانه است و سرمایه انسان گفت‌وگو و سخن گفتن است.

وی ضمن تشکر از برگزاری این همایش افزود: ۱۳ نفر از شخصیت هایی که تاکنون چهره ماندگار شدند اسامی شان در لیست ما وجود دارد. هدف ما از اهدای این جوایز تجلی دانش و تجربه بزرگانی است که در این همایش شرکت کردند.

اسعدی در ادامه بیان داشت: اغلب رسانه‌های ما هنوز بر اساس مفاهیم قبلی عمل می‌کنند‌ و ممکن است رسانه‌های عظیم نتوانند در این رقابت پیشتاز باشند. مسئولین ما از این رشته موثر در بازار کار بی اطلاعند و از طرفی بیش از ۱۵ سال است که در برخی دانشگاه‌های تهران فارغ التحصیل رسانه داریم و همچنان می‌گویند این رشته بسیار ناکارآمد است.

وی با اشاره به اثرگذاری رسانه‌ها در جوامع گفت: متاسفانه در مراسم اربعین نتوانستیم سیاست رسانه‌ای مان را آنطور که باید نشان دهیم. مدیریت رسانه به عنوان سازه اجتماعی می‌تواند بهترین کاربرد را داشته باشد.
اسعدی همچنین با اشاره به برنامه بفرمایید شام در یکی از شبکه‌های ماهواره‌ای بیان داشت: این برنامه به نوعی غیر مستقیم سبک زندگی ایرانی‌ها را تغییر داده‌اند.

** اسماعیلی: اساتید ارتباطات و رسانه باید در صداوسیما کار کنند

«علی محمد اسماعیلی» رئیس فرهنگسرای رسانه در ادامه این مراسم با اشاره به رژیم غذایی رسانه‌ای گفت: در عصری زندگی می‌کنیم که تمامی ذهن ما را پر کرده‌اند. وقتی می‌خواهیم درباره موضوعی با فرزندانمان صحبت کنیم قبل از ما تعدادی افراد در فضای رسانه‌ای اطلاعاتی به آنها دادند‌.

وی ادامه داد: بحث سواد رسانه‌ای وارد ماجرای امنیت ملی شده است و قبلا محتوایش را فردی دیگر تولید کرده است. بارها گفته‌ام که باید راهروهای ساختمان شیشه‌ای صداوسیما جای این اساتیدی باشد که الان در اینجا حضور دارند.

اسماعیلی همچنین با بیان انتقادی از صداوسیما گفت: به مناسبت چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی ایران تعدادی سلسله نشست در فرهنگسرای رسانه با حصور اساتید ارتباطات برگزار کردیم.

** کاظمی دینان: داشتن سواد رسانه‌ای ورای هر نوع مدرک و دانشی است

«سید غلامرضا کاظمی دینان» آخرین فردی بود که در این همایش به سخنرانی پرداخت. وی با اشاره به رهبری پیامبر در دوران زندگی خود گفت: پیامبر ما از طریق رهبری رسانه دین اسلام را به مردم شناساند. پس اهمیت رسانه در همینجا مشخص می‌شود و اگر امروزه کسی قدرت رسانه را انکار کند در واقع خودش را انکار کرده است.

وی ادامه داد: در مورد ماجرای خاشقچی اگر قدرت رسانه نبود، برخی کشورها و خود عربستان می‌خواستند به راحتی آن را پایمال کنند که با قدرتی که رسانه‌های حاضر دارند، نتوانستند‌ به هدف خود برسند.

دینان در پایان نیز بیان داشت: داشتن سواد رسانه‌ای ورای هر نوع مدرک و دانشی است. ممکن است فردی خبری بخواند اما نتواند آن را تحلیل کند یعنی اینکه دانش رسانه‌ای و تحلیل خبر با اینکه خبری را دم دستی بخوانیم و از آن عبور کنیم، تفاوت دارد.

در پایان این مراسم، جایزه دکتر باقر ساروخانی در حوزه جامعه شناسی ارتباطات به سه نفر از فارغ التحصیلان دکتری حوزه جامعه شناسی ارتباطات تقدیم شد.

• منبع خبر : خبرگزاری فارس