متاسفانه ما در کشور یک متولی و یک چارچوب ثابت برای تنظیم‌گری تلویزیون‌های اینترنتی را نداریم حتی در صداوسیما لایه‌های چندگانه‌ای وجود دارند.


ببینید/ فیلم کامل مهافمپ۱۷ با حضور مدیر تیوا با موضوع تلویزیون های اینترنتی 


هفدهمین محفل هفتگی فعالین فضای مجازی پاک با حضور مهندس مهدی داوری مدیر شرکت رسانه آینده ایرانیان (اپراتور تلویزیون اینترنتی تیوا ) و دکتر رسول جلیلی عضوحقیقی شورای عالی فضای مجازی برگزار شد.

موضوع این برنامه، تلویزیون اینترنتی، فرهنگ و قوت در فضای مجازی بود.

در ادامه خلاصه ای از این جلسه آورده شده است.

دکتر جلیلی در ابتدای جلسه موضوعات مطرح پیرامون تلویزیون‌های اینترنتی را بیان کردند که از جمله‌ی این موضوعات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

– مسئولیت پلتفرم در برابر محتواهای ناهمخوان با هنجارهای کشور که در این پلتفرم ها ایجاد یا پخش می‌شوند.
– برخورد پلتفرم ها با تولید کنندگان محتوا، حمایت‌های انجام شده و میزان شراکت تولیدکننده محتوا در درآمد حاصل از محتوای ایجاد شده.
_ چگونگی تقسیم زنجیره ارزش میان تولیدکننده محتوا و پلتفرم‌ها تا تولیدکننده محتوا را ترغیب به تولید محتوای بهتر و بیشتر کنیم.

_ راهکارهای تغییر وضعیت کنونی استفاده از پهنای باند که میزان بسیار زیادی از آن توسط محتوای خارجی مصرف می‌شود به سمت مصرف محتوای داخلی بسیار بیشتر از محتوای خارجی و حرکت به سمت صادرات محتوا.

آقای داوری در ابتدای جلسه در رابطه با دغدغه‌های فرهنگی پلتفرم‌های خصوصی توضیح دادند که:

شاید مشکلی که ما در بعضی بخش‌های فرهنگ داریم ناشی از درگیر نکردن بخش خصوصی و مردم است، درست است که بخش خصوصی از نظر اقتصادی به دنبال سودآوری است اما در بخش فرهنگ میتوان درامد اقتصادی را داشته باشیم و از نظر فرهنگی هم فعالیت مفیدی را انجام دهیم.

در ادامه آقای داوری با توضیح مسئولیت پلتفرم‌ها اضافه کردند: وقتی رسانه‌ای فعالیت میکند، محتواهایی دارد که دیگران تولید کرده اند اما وقتی از پلتفرم پخش می‌شود مسئولیت محتوا با پلتفرم است.

یکی از مشکلاتی که هست، چارچوب محتوایی که در شبکه مجازی اعمال میشود بیشتر سلیقه‌ای است.

متاسفانه ما در کشور یک متولی و یک چارچوب ثابت برای تنظیم‌گری تلویزیون‌های اینترنتی را نداریم حتی در صداوسیما لایه‌های چندگانه‌ای وجود دارند همانطور که می‌بینیم در شبکه‌های مختلف تلویزیون حتی نحوه برخورد با محتوا متفاوت است و در سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر و معاونت فضای مجازی اختلافاتی وجود دارد که بنظرم باید از نظر قانونی فکری برای این موارد کرد.

از سال‌های دور اختلافی بین وزارت ارشاد و محتوایی که در سینما وجود دارد و محتوایی که در صداوسیما پخش می شود داریم.

بخش‌هایی مانند شورای عالی فضای مجازی و اتاق فکرهای زیادی که در کشور داریم هم کار عملیاتی نمی‌کنند و شورای عالی فضای مجازی به نظر می‌رسد به یک شورای تشریفاتی تبدیل شده است.

بهترین راهکار برای موجه شدن با تکنولوژی‌ها برنامه‌ریزی و قانون‌گذاری برای هر تکنولوژی در ابتدای ظهور آن است که این بخش در کشور ما ضعف بسیاری دارد.

اگر قوانین و مقرراتی در مواجهه با تکنولوژی‌های جدید باشد میتوان با مجرمین به درستی برخورد کرد و افرادی هم که می‌خواهند فعالیت قانونی داشته باشند می‌توانند در چارچوب مشخص شده‌ای به فعالیت بپردازند.

مهندس داوری پیرامون بحث اثرات تلویزیون‌های اینترنتی این پلتفرم‌ها را فرصتی برای فرهنگ‌سازی دانسته و بیان داشتند:

فرصتی که در تلویزیون‌های اینترنتی می‌تواند وجود داشته باشد، بیان مطالبی است که در تلویزیون ملی کشور شاید قابل طرح نباشند یا زمان کافی برای طرح آن‌ها نباشد و یا معذوریت‌هایی برای طرح آن‌ها وجود داشته باشد.

ما قشری در جامعه داریم که به هر صورت با نظام مشکل دارند و قشری هست که همواره پای نظام هستند و قشری هم در وسط این دو طیف داریم که بنظر من تمام هدف کار برای اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی برای این قشر خاکستری جامعه است، خیلی مهم است که ما یک مسیر ثابت و مشخص داشته باشیم در جامعه، برای مثال گاه اتفاق می افتد مجوزی به یک شرکت در کشور داده می‌شود و با یک ممیزی خاصی جلو می‌رود بعد شرکت دیگری از نهاد دیگری مجوز می‌گیرد و نوع دیگری از ممیزی بر این شرکت اعمال میشود، این عدم یکپارچگی در برخورد و  قوانین و مقررات و ممیزی‌ها مشکل‌ساز است. دعوای داخلی در نهادها صدمه جدی به پیش برد اهداف فرهنگی جامعه می‌زند.

اگر بتوانیم هدفمند با قششرهای مختلف فکری و سنی و فرهنگی جامعه برخورد کنیم می‌توانیم تاثیرگذاری داشته باشیم.

آقای داوری در بحث سهم تولید کنندگان محتوا از چرخه درآمدی این عرصه توضیح دادند:

این موضوع یک پازل چندگانه است، یکسری محتوا با سرمایه گذاری افرادی تولید می‌شود و زیرساختی هم توسط پلتفرم‌ها دارد ایجاد می‌شود، قواعد کار در فضای سنتی و مدرن متفاوت است، امروز در پلتفرم‌ها سهم تولیدکننده محتوا هفتاد درصد از ارزش آفریده شده توسط محتوا و سهم پلتفرم سی‌درصد از این زنجیره ارزش است اما بنظر من این سیستم باید قابلیت تغییر و انعطاف داشته باشد بصورتی که برای مثال ما برای یک محتوای قوی و ارزنده تا صددرصد ارزش آفریده شده را به تولید کننده بدهیم و پلتفرم فقط توزیع کننده باشد چرا که جذب مخاطب و معرفی برند پلتفرم با این محتوا خیلی بهتر خواهد بود و این خود سودآوری خیلی بالایی برای پلتفرم است و بالعکس محتوایی با کیفیت پایین است که باید پلتفرم قابلیت انتخاب برای پخش نکردن یا پخش با درصد سود کمتری را داشته باشد.

در موضوع پیامرسان‌ها با توجه به تجربه آقای داوری در مدیریت پیامرسان بیسفون ، نظر ایشان در فرصت‌ها و مشکلات این عرصه پرسیده شد که ایشان با توجه به مزیت نسبی بعضی پلتفرم‌های ایجاد شده و امکان رشد و حتی رقابت با نمونه خارجی توضیح دادند که :

بنظر من حاکمیت عظم جدی برای توسعه پیامرسان داخلی را ندارد ، ما در پیامرسان هم درگیر اختلاف نظرها بین جایگاه‌های مختلف شدیم و متولی خاص و مشخصی برای این موضوع نبود.

وقتی اختلاف نظرها بوجود می آیند باعث میشود رسانه‌های خارجی هم ازین فضا استفاده کرده و بر علیه پیامرسان‌های داخلی اخباری پخش کنند مانند اینکه این پیامرسان‌ها برای دزدی اطلاعات طراحی شده اند و مواردی از این دست.

این حساسیت رسانه‌های بیگانه به فعالیت‌های پلتفرمی ما بی‌دلیل نیست ونشانگر این است که این فضا بسیار مهم بوده و در این فضا اگر مانند بخش‌های موفق دیگر حاکمیت مانند بحث موشکی و غیره عمل شود و متولیان  با قدرت و یکپارچگی به موضوع بپردازند نتایج خوبی را خواهیم داشت.

این دغدغه همگانی اگر شکل بگیرد ما تکنولوژی و امکان شکل دهی اتفاقات بزرگی در این عرصه را داریم.

دکتر جلیلی در شرح موضوع مطرح شده در مورد نبود عظم جدی برای تشکیل پیامرسان ملی قدرتمند توضیح دادندکه:

بنده با اصل فرمایش آقای داوری موافق هستم ، وقتی می‌گوییم عظم یک کار وجود ندارد چگونه است؟، برای مثال در بحث موشکی در چندسال اخیر این موضوع مطرح شد که فعالیت قوی در این بخش در مسائلی مانند برجام مشکل ساز خواهدبود اما چون دست دولت نبود نتوانستند جلوی پیشرفت موشکی را بگیرند، با توجه به این موضوع میتوان حرف آقای داوری را تایید کرد، فرض کنید اگر ما تحریم پلتفرمی می‌شدیم چقدر کار در این عرصه متفاوت بود پس می‌توان به همین نتیجه رسید. طلاگرام خود یک پله برای به مشکل خوردن پلتفرم‌های داخلی بود. بنظر من در بحث تلویزین‌های اینترنتی عظم بر به وجود آمدن و رشد پلتفرم ایرانی وجود دارد و امید داریم از اتفاقات پیش آمده برای پیامرسان‌ها و دیگر موضوعات درس بگیریم تا در این عرصه بتوانیم موفق باشیم.

 مهندس داوری در توضیح شعار هر ایرانی یک تلویزیون اینترنتی گفتند:

این شعار به معنی استفاده و آشنایی مردم با این پلتفرم‌ها است، خود ما زمانی که در بیسفون کانال را راه اندازی کردیم به شورای عالی فضای مجازی توضیح دادیم که جایی هست که می شود به عنوان رسانه از آن استفاده کرد و سوال کردیم که چکار کنیم با این ساختار که بعد از صحبت‌های انجام شده قرار شد مجوز نشر بر خط وزارت ارشاد بگیرند کانال‌ها و بعد بتوانند فعالیت کنند که در فضای تلگرام این موضوع کاملا شکسته شد و تغییر کرد و بدون تنظیم‌گری و قاعده‌ای کانال‌ها ایجاد شدند. در مجموع اینکه خانواده‌های ایرانی با تلویزیون‌های اینترنتی آشنا شوند باعث بهبود شرایط استفاده از ماهواره‌ها و محتواهای ضعیف در رسانه‌های مختلف ‌خواهد شد و تکنولوژی جدیدی است که باید از آن استفاده درست کرد.

حول موضوع پیامرسان بیسفون مهندس داوری با بیان اینکه در شروع پروژه بیسفون فقط یاهو مسنجر و واتساپ در شکل خیلی ساده‌ای وجود داشتند، شروع شکل‌گیری این ایده را از پلتفرم تماس با خارج از کشور دانسته و گفتند:

از آنجایی که ما رسما در مکالمات و ارتباطات بین‌الملل فعالیت داشتیم این نرم افزار را طراحی کردیم و بعد به دنبال ایده‌هایی بودیم که مردم فقط برای یک تماس خارجی این نرم‌افزار را نصب و بعد حذف نکنند، بعد پیامرسانی را اضافه کردیم و بعد کم کم به شکل پیامرسان رسیدیم، در سال ۹۴ ما ۴ میلیون کاربر ثبت نام کرده داشتیم که ۳۰ درصد از کشورهای حاشیه خلیج فارس بودند.

بعد از سال ۹۴ اتفاقات بدی برای بیسفون افتاد، هجمه‌های رسانه‌ای و خروج نیروهای متخصص ما با پیشنهادهایی که به آن‌ها شد و حاشیه‌های ایجاد شده برای بیسفون مشکل‌ساز شدند.

در بیسفون برای اولین بار سکرت‌چت و کانال را معرفی کردیم، در این نرم‌افزار به صورت باینری ما پروتکل و کد پیامرسان را نوشتیم و یک پیامرسان کاملا ایرانی ایجاد کردیم، کاری که شاید سه یا چهار پیامرسان در دنیا انجام داده اند.

مشکل حمایت از پیامرسان‌ها همچنان هم وجود دارد و از چندین مصوبه شورای عالی فضای مجازی برای حمایت از پیامرسان‌ها تعداد خیلی کمی اجرایی شده‌اند.

در پایان دکتر جلیلی با بیان اینکه انتظار می‌رفت دولت الکترونیک بخش‌هایی را روی پپیامرسان‌های داخلی داشته باشد و مزیت‌هایی برای این پیامرسان‌ها ایجاد کند ادامه دادند که:

تبلیغات نهادهای حکومتی و شرکت‌های مرتبط با دولت از دیگر سازوکارهایی بود که انتظار می‌رفت برای پیامرسان‌های داخلی برنامه‌ریزی و اجرا شود، پرداخت و خیلی طرح‌های دیگری برای چرخیدن چرخه‌ی اقتصادی پیامرسان‌ها در نظر گرفته شده بود که تقریبا هیچکدام عملی نشده و پیامرسان‌ها را با مشکلات زیادی روبرو کرده‌ایم.

اینکه گاه مقایسه می‌شود پیامرسان‌های داخلی با نمونه‌های خارجی که زودتر از پیامرسان های داخلی شروع کرده و جلوتر هستند، در عین حال تیم‌های چند ده برابری و هزینه‌های چندین برابر در این شرکت‌ها هزینه میشود که منبع این هزینه‌ها هم برای عموم مشخص نیست، نمی‌توان انتظار برابر از پیامرسان‌های داخلی داشت.

باید سعی کنیم مشکلات بیسفون برای تیوا اتفاق نیفتد اگرچه بنظر من نگاه حرفه‌ای‌تری در کشور برای تلویزیون‌های اینترنتی شکل گرفته و جای پیشرفت زیادی در این عرصه وجود دارد.


بخوانید/ جلسه۱۶ مهافمپ با حضور دکتر محمدصادق امامیان معاون صداوسیما و رئیس سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر با موضوع تنظیم گری تلویزیون های اینترنتی